اين بدن فرزند، لباسي براي روح فرزند است. شما اگر مثلاً مواظب باشيد لباس طفل پاك و تميز باشد امّا بدن طفل كيثف و آلوده باشد، اشتباه است. همينطور اگر بدن طفل تميز باشد امّا روحش كثيف باشد. بقول مرحوم سعدي:
بدن كه يك لباس زيباست، نشان آدميت نيست، جان، بايد درست شود. پس برنامهاي بايد مادر بكار ببرد تا به تدريج كه طفل تواناي بر هر كاري مي شود ديگر مادر آن كار را انجام ندهد چون اگر طفل توانا بود، و مادر انجام داد، بدن تواناست، امّا روح ناتوان ميشود. براي توانا شدن روح بايد به تدريج كه رشد ميكند به او مسؤوليت و مأموريت بدهد.
شما ميگوييد بچّه كار را خوب انجام نداده است چه كارش كنيد؟
بايد از او قهر كنيد تا انجام بدهد يعني محّبت مفتي به او ندهيد، محبتتان را قيمتي كنيد؟
لطف و عنايتي كه به او داريد در مقابل درستكاري او باشد و شما لطف خود را تنظيم كنيد. وقتي ديديد درست كار ميكند براي اين لطف بيافزاييد، وقتي ديديد درست كار نميكند اين لطف را كم كنيد، با كم و زياد كردن لطف و محبتتان نسبت به طفل، طفل را به كمال نزديك ميكنيد، با زياد و كم كردن، مي فهمد كه كدام كار بد بود، تا نكند، چون احساس كرد كه با او سرد برخورد كرديد و كدام كار خوب بود، همان كار را انجام بدهد. آدمي كه حكيم نيست، از روي احساس وعواطف كار ميكند. گاهي ممكن است خيلي اشتباه بكند. بچّه گاهي خيانت و خطا كرده، مادر از او خندهاش ميگيرد واين ضعف است. تبسمي كه در اين حالت ميكند به آينده طفل لطمه ميزند. مثلاً بچه فحش داده است، مادر با يك خندهاي ميگويد: نگو اين با زبان ميگويد: نگو! اما در عمل كارش را تأييد مي كند يا مثلا دو دستي توي سر مادر مي زند مادر با خنده مي گويد: نزن! با خنده گفتي بزن ولي با زبان گفتي نزن!
آن چيزي كه روي بچه انسان اثر ميگذارد نحوه قيافه و صورت انسان و چين و شكن پيشاني انسان و نگاه چشم انسان است كه با بچه حرف ميزند. حرف اساسي از زبان چشم گفته ميشود و چشم گوياتر از زبان انسان است. آيا شما نديدهايد مثلاً گاهي كسي برايتان حرفي ميزند، نگاه به حركاتش مي كنيد به حرفش مشكوك مي شويد چون آن حركات به شما حرفي مي زند و يك جور سخن ميگويد كه از خود زبان آن طرف گوياتر است، آيا نديدهايد كسي كه ميخواهد زبان بازي كند يا دروغ بگويد، از لحن كلامش ميفهميد كه يك حرفي دارد، از دست پاچگي او ميفهميد كه اشكالي درونش هست! از ضد و نقيض حرف زدنش ميفهميد كه يك اشكالي در كار اوست، اين قسمت ها را انشاءالله مواظبت كنيد.
حائري شيرازي ـ تمثيلات ج 1