كونت هانرى دى كاسترى مى نويسد: هنگامى كه مسيحيان اروپا كشتار يهوديان را آغاز كردند و عده ى زيادى از آنها، به اندلس پناهنده شدند، مسلمانان با آغوش باز آنها را پذيرفتند و امنيت آنان را تضمين نمودند. هنگامى كه پادشاه كارلوس مسيحى داخل «سراقسطه» شد به سپاهيان خود دستور داد تا جميع معابد يهود و مسلمانان را ويران كنند و شمشير در ميان آنان نهند!
اگر يهودى اى تا به حال دراين جهان به جاى مانده است به خاطر همان دولت هاى اسلامى بود كه در قرون وسطى آنان را از دست مسيحيان خون آشام نجات دادند. در حالى كه اگر نصارى هم چنان بر قدرت باقى مى ماندند و بر جهان حكومت مى كردند، نسل يهود را از جهان برمى داشتند.
آن گاه اضافه مى كند: من با بررسى دقيق تاريخ نصارى در سرزمين هاى اسلامى، اين حقيقت تابناك اسلام را به دست آوردم كه رفتار مسلمين با نصارى، در كمال مهربانى و مسالمت و بر اساس نيكو و از هرگونه خشونت بركنار بوده است. اين حسن رفتار از غيرمسلمين ديده نشده است.
مسيحيان، به طور عموم، شعاير دينى خود را در قرطبه در كمال آزادى انجام مى دادند و هيچ گاه از مسلمانان و حكومت آنان شكوه نداشتند; در صورتى كه با وجود اين همه مسالمت و هم زيستى شگفت انگيز، هنوز گروهى از كشيشان و راهبان، دل هايشان از انتشار اسلام، از حقد و كينه آكنده است.[1]
[1]. عباسعلى عميد زنجانى، اسلام و هم زيستى مسالمت آميز، ص 215، (با اندكى تغيير).