براي بسياري از گناهان، علاوه بر آثار عمومي، پيامدهاي خاصي نيز از زبان معصومين ـ عليه السّلام ـ بيان شده است كه حجم زيادي از كتابهائي كه با عنوان ثواب الاعمال و عقاب الاعمال تأليف شده است به بيان روايات در اين زمينه اختصاص دارد. ذكر آنها در اين مجموعة مختصر نميگنجد. در اينجا ما به بيان سه روايت اكتفا ميكنيم:
در وصاياي حضرت اميرـ عليه السّلام ـ به حضرت امام حسن ـ عليه السّلام ـ و امام حسين ـ عليه السّلام ـ پس از ضربت خوردن و در ساعات پاياني عمر شريفشان، ميخوانيم:
... امر به معروف و نهي از منكر را ترك نكنيد، كه در ان صورت اشرارتان بر شما تسلّط مييابند. پس در آن هنگام دعا ميكنيد و مستجاب نميشود.[11]
رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمودند: هركس چيزي از حقِّ برادر مسلمانش را حبس كند و نپردازد، خداوند او را از بركت رزق و روزي محروم ميكند، مگر آنكه توبه كند.[12]
رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمودند:
هر كه مالي را از راهِ غير حلال به دست آرد، خداوند عزّوجل او را فقير ميكند.[13]
اين بخش از سخن را با جملاتي از دعاي كميل كه حضرت امير ـ عليه السّلام ـ به كميل ميآموزند به پايان ميبريم. در اين جملات به انواع گناهان با پيامدهاي مختلف اشاره شده است، و آمرزش تمامي آنها از خداوند رحيم و مهربان خواسته شده است. گناهاني كه پردة عصمت را ميدرد و روح و جان انسان را آلوده و پليد ميكند، گناهاني كه عذاب را بر انسان فرو ميآورد، گناهاني كه نعمتها را دگرگون ميكند، گناهاني كه دعا را محبوس ميكند و مانع استجابت دعاست، گناهاني كه بلا را بر انسان نازل ميكند، گناهاني كه اميد را قطع ميكند. ما نيز با اين عبارات، آمرزش گناهان خويش را از درگاه الهي طلب ميكنيم و با پشيماني و سرافكندگي از خطاهاي خويش، از خداي مهربان ميخواهيم كه هر كوتاهي و تقصيري در انجام تكاليف و هر «تركِ واجب» يا «فعلِ حرام» از ما سر زده، همين لحظه بر ما ببخشايد و توفيق توبة حقيقي بر ما كرامت فرمايد:
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتي تَهْتِكُ العِصَمَ
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتي تُنْزِلُ النِّقَمَ
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتي تُغَيِّرُ النِّعَمَ
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتي تَحْبِسُ الدُّعاءَ
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتي تُنْزِلُ البَلاءَ
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ الذُّنُوبَ الَّتي تَقْطَعُ الرَّجاءَ
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِيَ كُلَّ ذَنْبِ اَذْنَبْتُهُ وَ كُلَّ خَطيئَةٍ اَخْطَأتُها[14]
[1]. اصول كافي، ج 3، ص 374. [2]. مراجعه شود به كتاب ثواب الاعمال و عقاب الاعمال شيخ صدوق و ثواب الاعمال و عقابها، تأليف علي محمّد علي دخيل. [3]. البتّه ظاهراً اين آثار، غير از آثار عمومي نيست، بلكه نوع خاصّي از آنهاست. مثلاً از آثار عمومي، مبتلا شدن به مصيبات و گرفتاريهاست و آثاري هم كه به عنوان اثر خاصّ هر گناه ذكر شده بيترديد نوعي از مصيبات و گرفتاريهاست. هر قِسم گناه، اثر وضعي خاصي دارد، همانگونه كه هر عملي، در جهان هستيِ قانونمند، داراي عكس العمل مخصوص به خود است. [4]. ثواب الاعمال و عقابها، علي محمّد علي دخيل، ص 557، عقاب الذنوب، روايت 3. [5]. همان، روايت 2. [6]. همان، روايت 1. [7]. ثواب الاعمال و عقابها، علي محمّد علي دخيل، ص 562، عقاب من ينوي الذنب. [8]. وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ، سوره شوري، آية 30. [9]. ثواب الاعمال و عقابها، علي محمّد علي دخيل، ص 559، روايت 16. [10]. ثواب الاعمال و عقابها، علي محمّد علي دخيل، ص 559، روايت 18. [11]. نهج البلاغه، تحقيق دكتر صبحي صالح، ص 422. [12]. من لا يحضره الفيه ج 4، ص 15. [13]. امالي شيخ طوسي ص 114. [14]. الهي گناهان كه عمصت درد ببخشاي و آنچه عذاب آورد گناهان كه نعمت دگرگون كند دعا را گشاينده مسجون كند ذنوبي كه آرد بلا را پديد ز درگاه تو بگسلاند اميد الهي ببخش آنچه كردم گناه بپوشان خطاي من اي اله ترجمه منظوم دعاي كميل از غلامرضا دبيران چاپ شركت سهامي انتشار.