همان گونه كه گناه آدم كشى بسيار بزرگ است، كمك كردن به آن نيز - گرچه غير مستقيم و بسيار دور و ناپيدا باشد - از گناهان بزرگ است و كمك كننده - گرچه كمك او به اندازه يك كلمه باشد - شريك جرم و از اعوان الظلمه محسوب مىشود.
روايات متعددى از پيامبر و امامان معصوم (عليهم السلام) اين مطلب را تاييد مىكند و آيات قرآن نيز بر آن گواهى مىدهد، از جمله مىفرمايد:
ولا تعاونوا على الاثم و العدوان(95)؛
هرگز در راه گناه و تعدى، با گنه كاران و متجاوزان همكارى نكنيد.
در اين زمينه، نظر شما را به چند فراز از گفتار پيامبر و امامان معصوم (عليهم السلام) جلب مىكنيم:
1. رسول خدا (صلى الله عليه آله و سلم) فرمود:
لو ان رجلا قتل بالمشرق، و آخر رضى به بالمغرب كان كمن قتله و شرك فى دمه(96)؛
هرگاه مردى در مشرق كشته شود، و مرد ديگرى كه در مغرب زندگى مىكندو آن را راضى باشد، مانند قاتل است و در خون مقتول شريك مىباشد.
2. امام صادق (عليه السلام) فرمود:
در روز قيامت مردى را نزد مرد ديگرى مىآورند، مرد اول مرد دوم را به خون رنگين مىكند.
مرد دوم مىگويد: چرا مرا خون آلوده كردى؟
مرد اول جواب مىدهد: تو فلان روز، فلان كلمه را در مورد من گفتى و آن موجب ريختن خون من شد و امروز بايد پاسخ گو باشى(97)!
اين بحث را با حديث هشدار دهندهاى از اميرمومنان على (عليه السلام) به پايان مىبريم: سه نفر را به محضر على (عليه السلام) آوردند و گفتند: يكى از اينها مردى را گرفته و نگه داشته، دومى سر رسيده و آن مرد را كشته است، و سومى در كنار ايستاده تماشا كرده و از درگيرى آنها جلوگيرى نكرده است.
حضرت على (عليه السلام) چنين قضاوت كرد:
نگه دارنده را زندانى كنيد تا در زندان بميرد؛ قاتل را اعدام كنيد و به چشم كسى كه منظره را ديده و تماشا كرده و جلوگيرى ننموده، ميل بكشيد(98).