بسياري از زنان نسبت به اين مادّه كه در حلقه‌ها و نخ‌هاي مخصوص انسداد لوله‌هاي رحمي بكار مي‌رود حسّاسيّت نشان ميدهند . از اين ادوات بويژه در كشورهاي رو به توسعه‌اي چون هند فراوان استفاده مي‌شود . در اين کشور ساليانه 4 ـ 5 ميليون زن از طريق بستن لوله‌ها عقيم ميشوند . اين عمل در كشورهاي رو به توسعه معمولاً بسيار سريع و اغلب توسّط افرادي صورت ميگيرد كه آموزش كافي نديده‌اند . بيماران حدّاكثر 3 ـ 4 ساعت در بيمارستان باقي مانده و حدّاكثر 5 دقيقه تحت عمل جرّاحي قرار ميگيرند .
عقيم سازي داراي بسياري ازعوارض بلندمدّت ديگر نيز مي‌باشد : التهاب مخاط داخلي رحم (آندومتريت) ، قاعدگي‌هاي ادواري دردناك ( Dysmenorroea ) و بالاخره بي‌تناسبي در ديواره مخاطي رحم از جمله آنهاست .
با اين همه عوارض جانبي ، بديهي است كه ديگر نمي‌توان عقيم سازي از طريق بستن لوله‌ها را يك روش مؤثّر دانست بلكه اين روش خطرات بي‌شماري براي سلامت زن در بردارد .
آگاهي از اين امر بدون ترديد ، زنان را بر آن خواهد داشت كه در صدد يافتن روشهاي بي‌خطرتري براي پيشگيري از حاملگي بر آيند .
1) Population Reports , No. 28
2) People , No. 4
3) Reports , Oct. 1990
4) Finance and Development , Dec. 1990
5) Women''''s studies International Forum , Vol. 16 . No. 5
6 ـ ف . م . هاشمي «تنظيم خانواده ، ضامن سلامت مادر و فرزند»