عدة الاصول

عدّه الاصول
مؤلف:
ابوجعفر محمد بن حسن بن علي طوسي (م 460 ق).
زندگينامه و اظهار نظرها:
ترجمه مؤلف در قسمت كتب فقهي شيعه ذكر شده است.
معرفي اجمالي كتاب:
اين كتاب از مبسوط ترين كتب در اصول فقه بوده كه همسنگ كتاب الذريعه الي اصول الشريعه سيد مرتضي مي باشد. سيد بحرالعلوم، درباره اين كتاب فرموده است: «هو احسن كتاب صنف في الاصول»[1] اين بهترين كتابي است كه در اصول فقه نوشته شده است. شيخ اين كتاب را در زمان حيات استادش سيدمرتضي نوشته و حتي از كلام شيخ در مقدمه عده چنين استفاده مي شود كه وي عدّه را قبل از آنكه سيد الذريعه را بنويسد، نوشته است.
در عدّه، شيخ به طور بسيار دقيق مسائل فقهي را از مسائل اصولي جدا نموده و فرق بين اين دو را در تعميم و تخصيص دانسته است; به اين معني كه مسائل اصولي در همه ابواب فقهي كاربرد دارد، بر خلاف دليل فقهي كه مخصوص يك باب است. عناوين كلي در اين كتاب عبارت اند از:
مقدمه، ماهيت اصول فقه و مسائل مربوط به آن، الاخبار، الأوامر، النهي، عموم و خصوص، المطلق و المقيد، بيان و مجمل، ناسخ و منسوخ، افعال، اجماع، قياس، اجتهاد، حضر و اباحه، استصحاب
وضعيت نشر:
اين كتاب در دو جلد به زبان عربي، به تحقيق آقاي محمدرضا انصاري قمي، (همراه با تعليقات فراوان و فهارس متعدد) در چاپخانه ستاره قم چاپ و منتشر شده است.

[1]. رياض المسائل، سيدعلي طباطبائي، ج 2، ص 58.
محمدرضا ضميري- کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي, ص138