كليات گياه شناسي
درخت انجير از زمانهاي بسيار قديم وجود داشته و از آن استفاده زيادي مي شده است . در تورات از اين درخت نام برده شده و اشعياي نبي يكي از انبياي بني اسرائيل خرقيا پادشاه آن زمان را در حدود 700 سال قبل از ميلاد با انجير مداوا كرده است .
درخت انجير بومي آسياي غربي و كشورهاي مديترانه است و از آنجا به عربستان ، سوريه و اسرائيل برده شده است .
درخت انجير در نزد يونانيان مقدس و محترم بوده بطوريكه صدرات ان ممنوع اعلام شده بود .
شاعران و نويسندگان يوناني مانند هومر ، هرودوتوس و افلاطون در نوشته ها و اشعار خود آنرا ستوده اند در اوائل قرن هجدهم ، انجير بوسيله ميسيونرهاي مذهبي اسپانيايي به كاليفرنيا برده شد و امروزه بمقدر زياد در اين ايالت و ايالات جنوبي آمريكا كشت مي شود.
حدود 85 درصد از محصول انجير بصورت خشك ببازار عرضه مي شود زيرا انجير رسيده زود خراب مي شود .انجير درختي است با برگهاي زرد و پنجه اي برنگ سبز خاكستري كه بلندي آن تا شش متر مي رسيد و چون در مقابل سرماي شديد مقاومت ندارد بنابراين در مناطق معتدله و گرمسير كشت مي شود .
درخت انجير معمولا از سال چهارم شروع به ميوه دادن مي كند و تا سن بيست سالگي ميوه مي دهد.
تركيبات شيميايي
انجير ميوه مغذي و خوش طعمي است ، داراي مواد قندي ، مواد ازته ، چربي ، مواد معدني ، آمينو اسيد ، آنزيم هاي مختلف و كاروتن مي باشد . در برگهاي آن حدود 0/06 درصد مواد تلخي مانند فيكوسين Ficusin و برگاپتين Bergaptene وجود دارد .
شيره سفيدي كه با شكستن شاخه هاي درخت انجير و يا از ميوه نارس آن خارج مي شود بسيار سمي است و اگر بر روي پوست زده شود سلولها را از بين برده و ميكشد .
برگهاي انجير داراي كوسايداروتين Glycosiderutin مي باشد .
در صد گرم انجير رسيده و تازه مواد زير موجود است :
انرژي - 80 كالري
مواد قندي - 4 گرم
پروتئين - 1/5 گرم
چربي - 0/5 گرم
كلسيم - 20 گرم
فسفر - 55 ميلي گرم
سديم - 35 ميلي گرم
پتاسيم - 65 ميلي گرم
ويتامين آ - 80 واحد
ويتامين ب 1 - 0/2 ميلي گرم
ويتامين ب 3 - 0/7 ميلي گرم
ويتامين ث - 2 ميلي گرم
ويتامين ث - 25 ميلي گرم
خواص داروئي
خواص طبي ميوه انجير.
انجير از نظر طب قديم ايران گرم و تر است .
1)انجير تعرق بدن را زياد مي كند .
2)ادرار آور است .
3)حرارت بدن را كاهش مي دهد .
4)چاق كننده است و آنهائيكه مي خواهند وزن اضافه كنند و يا براي بيماراني كه دوره نقاهت خود را مي گذرانند بسيار مفيد است . بدين منظور مي توان آنرا با شير سويا مخلوط كرده و بين غذاها خورد.
5)انجير يبوست را برطرف مي كند و يكي از بهترين ميوه ها براي تميز كردن روده بزرگ و رفع يبوست است . در قيم براي از بين بردن يبوست از شربت انجير استفاده مي كردند .
6)براي درمان ناراحتيهاي سينه حدود 20 گرم از خرما ، عناب ، انجير خشك و مويز را با هم مخلوط كرده و آسياب كرده سپس اين پودر را با يك ليتر آب جوشانده تا حجم آن به نصف برسد . از اين جوشانده مي توان بمقدر سه فنجان در روز مصرف نمود .
7)جوشانده انجير خشك درمان كننده التهاب مجاري دستگاه تنفسي ، كليه ، ذات الريه ، ذات الجنب ، سرخك ،مخملك و آبله مي باشد .
8) جوشانده غليظ انجير خشك براي رفع سرمخدرگي بسيار مفيد است .
9)براي برطرف كردن سياه سرفه ، برونشيت و ذات الريه از قهوه انجير استفاده كنيد و براي درست كردن اين قهوه انجير را ابتدا بو داده و سپس آنرا آسياب كنيد تا بصورت پودر دارايد .
10)انجير دستگاه هاضمه را تقويت مي كند .
11)انجير براي درمان سوء هاضمه مفيد است .
12)سوپ انجير بسيار مقوي است و براي افزايش شير در زنان شير ده مفيد است .براي تهيه سوپ ، انجير نارس را با گوشت بپزيد .
13)براي برطرف كردن ورم گلو ، 50 گرم انجير زرد را در 500 گرم شير ريخته و مدت 15 دقيقه بگذاريد سپس آنرا غرغره كنيد و مقدري از آنرا نيز بنوشيد ( مي توانيد آنرا با عسل هم شيرين كنيد .)
14) جوشانده انجير خشك در شير براي درمان آنژين ، ورم لثه و ورم مخاط دهان نيز موثر است .
15)يكي از داروهاي بسيار موثر براي درمان آرتروز و درد مفاصل ، مخلوط شير بز و انجير سياه ميباشد . اين مخلوط سموم مختلف را از بدن خارج كرده و درد را از بين مي برد.
16)انجير را مي توان همراه با ميوه هاي ديگر مصرف كرد انجير با ميوه هاي اسيدي مانند پرتقال و گريپ فروت سازگار نيست .
17)انجير براي آنهائيكه قند خونشان پائين مي آيد و يكباره احساس ضعف مي كنند مناسب است زيرا قند آن بسرعت در روده كوچك جذب مي شود.
18)خوردن انجير باعث افزايش نيروي جنسي مي شود .
19)انجير تقويت كننده كبد است .
20)اگر ترشح ادرار كم باشد خوردن انجير باعث ازدياد آن مي شود .
21)براي برطرف كردن ورم بناگو ش و دمل ها ، ضمادي از انجير خشك با در و و گندم درست كرده و روي ورم دمل بگذاريد .
22)دم كرده انجير با شنبليله براي سينه درد و رفع خشونت سينه مفيد است .
23)براي رفع ورم طحال ، انجير را به مدت نه روز در سركه خيس كنيد و هر روز پنج عدد آنرا با سركه بخوريد .
24)انجير ضد سرطان است .
25)انجير در معالجه بيماريهاي پوستي موثر است .
خواص شيره درخت انجير
شيره درخت انجير طعم تلخ و سوزنده اي درد :
1.مسهل بسيار خوبي است .
2.داراي دياستازهاي مختلفي است و براي نرم و تدر كردن گوشت بكار مي رود .
3.شيره درخت انجير را اگر بمدت چند روز روي زگيل و يا ميخچه پا بگذاريد آنرا از بين مي برد .
4.براي معالجه بيماريهاي پوستي مفيد است .
5.شيره درخت انجير را با زرده تخم مرغ و يا روغن مخلوط كنيد و روي زخم ها بگذاريد باعث التيام آنها خواهد شد .
6.ضماد شيره درخت انجير با شنبليله براي رفع نقرس مفيد است .
7.براي معالجه جراحت هاي پوستي ضمادي از شيره درخت انجير با در جو درست كرده روي آنها بگذاريد .
8.ماليدن شيره درخت انجير بر روي سر از ريزش مو جلوگيري مي كند .
خواص برگ انجير
1)برگ پخته درخت انجير ملين است .
2)برگ انجير را له كنيد و براي برطرف كردن درد بواسير بر مقعد بماليد .
3)براي برطرف كردن ورم و تومورهاي مختلف برگ انجير را روي اين قسمت ها بگذاريد .
4)جوشانده ساقه هاي جوان درخت انجير آب اضافي را از بدن خارج مي كند .
5) براي درمان اسهال هاي ساده و خونريزي هاي مختلف از جوشانده پوست تازه درخت انجير استفاده كنيد .
6)برگ درخت انجير را در آب جوشريخته و بگذاريد كمي سرد شود و داخل لگني بريزيد و داخل آن بنشينيد بواسير دردناك و متورم را درمان مي كند .
7)جوشانده برگ درخت انجير شكم درد را برطرف مي كند
طرز استفاده
به مبحث نسخه پيچي گياهان دارويي براي بيماري مورد نظر مراجعه نماييد.
مضرات
انجير براي كبدهاي ضعيف مناسب نيست و آنهائيكه كبد ضعيف دارند بايد انجير را با گردو بخورند.
زياده روي در مصرف انجير توليد نفخ شكم و اسهال كرده و براي چشم نيز مضر است .