زخمهاى آفتى دهان
حسين برهانى
بسيارى از مردم در مراحلى از زندگى دچار زخمهاى دردناکى در ناحيه مخاط دهان و لبها و گاهى حتى روى لوزهها مى شوند که به شدت فرد را آزار مى دهند؛ به طورى که غذا خوردن براى آنها بسيار مشکل مى شود. گاهى اين زخمها گسترش يافته و متعدد مى شوند. زخمهاى آفتى، زخمهايى سطحى است که مخاط لبها و دهان را گرفتار مى کنند. کنارههاى اين زخم تقريبا صاف هستند و آثار التهاب در اطراف زخم مشهود است و پردهاى به نام غشاى کاذب روى زخم را مى پوشاند. هر چند علت بروز اين زخمهاى مخاطى معلوم نيست،
رژيم غذايى و مصرف بعضى مواد مثل شکلات، مغز گردو، فندق و مواد محرک مثل ليمو باعث ظهور زخمهاى مخاطى مى شود. هيجانها و نگرانيهاى مختلف در بروز و تشديد زخمها مؤثرند.
ولى ممکن است استرسهاى گوناگون و تحريکات شيميايى و ويروسى در آن دخالت داشته باشند. زخمها معمولاً منفرد ولى گاهى متعدد مى شوند و تمايل زيادى به عود مکرر دارند. رژيم غذايى و مصرف بعضى مواد مثل شکلات، مغز گردو، فندق و مواد محرک مثل ليمو باعث ظهور زخمهاى مخاطى مى شود. هيجانها و نگرانيهاى مختلف در بروز و تشديد زخمها مؤثرند. بعضى مواقع اگر زخمهاى آفتى همراه با بيماريهاى تحريکى و التهابى روده باشند و يا با اختلالات بينايى، زخمهاى تناسلى و درد مفاصل همراه باشند، بايد به فکر بيماريهاى مفصلى و بيمارى معروفى به نام سندرم بهجت باشيم. کاهش سطح ايمنى بدن ممکن است با زخمهاى دهانى همراه باشد.
اقدامات درمانى شامل شستشوى دهان و غرغره با سرم فيزيولوژى است. مواد ضد درد و ويتامينها در تسکين و بهبود زخمها مؤثرند. غرغره شربت ديفن هيدرامين اغلب راه مناسبى براى تسکين است. در مواردى که زخمها در مخاط لب و دهان وجود دارند، گذاشتن مستقيم پودر کپسول تتراسيکلين ظرف بيست دقيقه منجر به بهبود زخم مى شود. در مواردى که درد بسيار شديد و غير قابل تحمل است؛ با استفاده از مواد سوزاننده يا سوزاندن ريشههاى ظريف عصبى درد را تسکين مى دهند، اما انجام اين کار خطراتى به دنبال دارد، از جمله اينکه جاى زخم گود مى شود و اسکار يا آثار زخم باقى مى ماند. بعضى مواقع بخصوص در مواردى که آفت يا زخم مکرر عود کنند و آزاردهنده باشند، توصيه مى شود از داروهاى کورتوندار استفاده شود. مسواک زدن مرتب و غرغره سرم فيزيولوژى و استفاده از مواد حاوى ويتامينِ «ث» و به طور کلى رعايت بهداشت دهان در درمان و پيشگيرى از آفت دهان بسيار مؤثر است.
منبع :پيام زن ، دى 1378، شماره 94