بصائر الدرجات الکبری فی فضائل آل محمد(ص)

بصائر الدرجات الکبري في فضائل آل محمد (ص)
مؤلف: ابوجعفر محمد بن حسن بن فرّوخ صفار قمي (م 290 ق). زندگينامه و اظهار نظرها: وي از ياران امام حسن عسکري - عليه السلام - و از چهره هاي سرشناس ياران ائمه - عليه السلام - و راويان حديث به شمار مي آيد. او را مي توان از بزرگان قرن سوم برشمرد. نجاشي درباره او مي گويد: «محمد بن حسن بن فرّوخ صفار، يکي از چهره هاي درخشان شيعه در شهر قم و شخصيّتي مورد اطمينان و داراي ارزشي والا است که روايات او بر بسياري از روايات ترجيح داده مي شود. او تأليفات فراواني نيز دارد». شيخ طوسي در کتاب فهرست مي فرمايد: «محمد بن حسن صفار اهل قم مي باشد. وي تأليفات فراواني دارد. او نامه هايي به امام حسن عسکري - عليه السلام - فرستاده که آن نامه ها و جواب آنها موجودند». علامه حلي در کتاب خلاصه مي فرمايد: «محمد بن حسن بن فروخ، از چهره هاي سرشناس شيعه در شهر قم و مورد اطمينان است و شخصيتي عظيم الشأن است که روايات او برترند». استادان: ابراهيم بن اسحاق، احمد بن ابو عبدالله برقي، احمد بن حسن بن علي بن فضال، احمد بن محمد بن ابو نصر، احمد بن محمد بن مسلم، ايوب بن نوح، حسن بن علي بن فضال، علي بن ابراهيم. شاگردان: احمد بن ادريس، علي بن حسين بن بابويه، احمد بن داوود بن علي، احمد بن محمد، سعد بن عبدالله، محمد بن جعفر مؤدب، محمد بن حسن بن وليد، محمد بن حسين، محمد بن يحيي عطار، محمد بن يعقوب کليني و ديگر چهره هاي علم و دانش. تأليفات: کتاب الصلاة، کتاب الوضوء، کتاب الجنائز، کتاب الصيام، کتاب الحج، کتاب النکاح، کتاب الطلاق، کتاب المزار، کتاب التقية، کتاب المناقب، کتاب بصائر الدرجات، کتاب ماروي في اولادالائمة، کتاب جهاد، بصائرالدرجات. معرفي اجمالي کتاب: اين کتاب در فضايل پيامبر اسلام - صلي الله عليه و آله - و امامان معصوم - عليهم السلام - نوشته شده است. کتاب بصائر الدرجات از معتبرترين اصول قدماي شيعه است که از زمان نگارش تاکنون، پيوسته مورد توجه علما و فقها و بزرگان شيعه بوده است. علمائي مانند شيخ کليني در کتاب کافي، شيخ حرعاملي در کتاب وسائل الشيعة و علامه مجلسي در بحارالانوار بسيار به آن استناد نموده­اند. اين کتاب داراي چند بخش و هر بخش حدود بيست باب است. کتاب بصائر مجموعاً داراي 1818 حديث مي باشد. در کتاب مذکور موضوعات متعدد و متنوعي مورد بحث قرار گرفته است ؛ از جمله: 1. ارزش علم؛ 2. علماي حقيقي پيروان محمد - صلي الله عليه و آله - مي باشند؛ 3. مقام و منزلت ائمه - عليهم السلام - ؛ 4. امامان وارثان واقعي علم اند؛ 5. ودايعي که نزد ائمه است، و بسياري از مباحث مهم ديگر. شيخ حرعاملي در مقدمه کتاب وسائل الشيعه مي فرمايد: «کتاب بصائر الدرجات نوشته شيخ ثقه و مورد اطمينان محمد بن حسن صفار مي باشد که داراي دو نسخه بزرگ و کوچک است». وضعيت نشر: اين کتاب، به زبان عربي در يک جلد با تلاش منشورات الاعلمي تهران در سال 1404هـ . ق منتشر شده است.
محمد رضا ضميري- کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي, ص 361