زبانهاش بيشتر مىشود، همانطورى كه شد، آرى:" كل الصيد فى جوف الفرا" «1».
سوم اينكه: سياق جمله" قُلْ لَسْتُ عَلَيْكُمْ بِوَكِيلٍ" سياق كنايه است، و مىخواهد بفرمايد: از چنين قومى اعراض كن و بگو اختيار شما به من واگذار نشده تا بتوانم از در خيرخواهى، شما را از تكذيبتان منع كنم، تنها چيزى كه از من ساخته است و مقام من اقتضاى آن را دارد اين است كه از عذاب شديدى كه در كمين شما است هشدارتان دهم. از اينجا معلوم مىشود كه جمله" لِكُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ وَ سَوْفَ تَعْلَمُونَ" حكايت قول رسول خدا و تتمه كلام آن جناب است، خطابى هم كه در جمله" سَوْفَ تَعْلَمُونَ" هست شاهد ديگرى است بر اين مطلب و قرينه است بر اينكه آيه شريفه گويا قوم رسول اللَّه (ص) را مخاطب آن جناب قرار داده و گفتار آن حضرت را حكايت مىكند، و اين كلام، كلام او است نه كلام خداى تعالى.
و اينكه فرمود:" لِكُلِّ نَبَإٍ مُسْتَقَرٌّ وَ سَوْفَ تَعْلَمُونَ" تهديد صريحى است از وقوع عذابى حتمى. و اما اينكه چطور در تهديد مسلمين و خبر دادن از وقوع عذاب و تفرقه كلمه آنان خطاب را متوجه مشركين كرده؟ وجهش را قبلا ذكر كرده و گفتيم: باعث همه بدبختيهاى مسلمين همين مشركين بودند، آرى در اينگونه آثار مردم امت واحده و عينا مانند يك تن واحدى هستند كه انحراف يك عضو آن، ساير اعضا را هم مبتلا مىسازد، در خود قرآن كريم آيات بسيارى اين معنا را تاييد مىنمايد. از آن جمله آيه" بَلْ هُمْ فِي شَكٍّ يَلْعَبُونَ فَارْتَقِبْ يَوْمَ تَأْتِي السَّماءُ بِدُخانٍ مُبِينٍ يَغْشَى النَّاسَ هذا عَذابٌ أَلِيمٌ رَبَّنَا اكْشِفْ عَنَّا الْعَذابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ أَنَّى لَهُمُ الذِّكْرى وَ قَدْ جاءَهُمْ رَسُولٌ مُبِينٌ ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَ قالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ إِنَّا كاشِفُوا الْعَذابِ قَلِيلًا إِنَّكُمْ عائِدُونَ" «2» و آيه" 47- 56 سوره يونس" و آيه" 92- 97 سوره انبياء" و آيه
(1) فرى: گورخر است. و اصل مثل اين است كه سه نفر به شكار رفتند، يكى از ايشان خرگوشى و ديگرى آهويى و سومى گورخرى شكار كردند. دو نفر اول هر يك شكار خود را بهتر دانسته و زياد در اين باره سخن گفتند. سومى گفت: تمام شكار در درون گورخر است يعنى اين از آن دو بزرگتر است و هر كه به آن ظفر يافت او را از هر صيدى بى نياز مىكند. (2) بلكه آنان در شكى بازى مىكنند، پس نگران روزى باش كه آسمان دودى بياورد آشكار، دودى كه مردم را فرا مىگيرد (مىگويند) اين عذابى است دردناك، (كافران گويند) پروردگارا اين عذاب را از ما بر طرف ساز ما ايمان آورديم، اينان كى متذكر مىشوند؟! در حالى كه پيغمبرى مسلم پيش شان آمده، سپس از وى اعراض كرده گفتند: ديوانهاى است كه اين سخنان را يادش دادهاند، بدرستى كه ما عذاب را كمى از آنها برمىداريم آنها باز به كفر خود برمىگردند. سوره دخان آيه 9- 15