ابراهيم (ع) گاه گاهى پيش از بناى مكه و خانه كعبه و پس از آن به مكه مىآمد و از فرزندش اسماعيل ديدن مىكرد «1». تا آنكه در يك سفر مامور به ساختن خانه كعبه شد، لذا به اتفاق اسماعيل اين خانه را بنا نهاد، و اين اولين خانهاى است كه از طرف پروردگار ساخته شد، و اين خانه مباركى است كه در آن آيات بينات و در آن مقام ابراهيم است، و هر كس درون آن داخل شود از هر گزندى ايمن است. «2»
ابراهيم (ع) پس از فراغت از بناى كعبه دستور حج را صادر نموده، و آيين و اعمال مربوط به آن را تشريع نمود. «3»
آن گاه خداى تعالى او را مامور به ذبح فرزندش اسماعيل نمود، ابراهيم (ع) اسماعيل (ع) را در انجام فرايض حج شركت مىداد، موقعى كه به سعى رسيدند و مىخواستند كه بين صفا و مروه سعى كنند، اين ماموريت ابلاغ شد، و ابراهيم (ع) داستان را با فرزندش در ميان گذاشت و گفت: فرزند عزيزم! در خواب چنين مىبينم كه ترا ذبح و قربانى مىكنم نيك بنگر تا رأيت چه خواهد بود. عرض كرد: پدرجان! هر چه را كه مامور به انجامش شدهاى انجام ده، و ان شاء اللَّه به زودى خواهى ديد كه من مانند بندگان صابر خدا چگونه صبرى از خود نشان مىدهم. پس از اينكه هر دو به اين امر تن دردادند و ابراهيم (ع) صورت جوانش را بر زمين گذاشت وحى آمد كه اى ابراهيم، خواب خود را تصديق كردى و ما به همين مقدار از تو قبول كرديم، و ذبح عظيمى را فدا و عوض او قرار داديم. «4»
آخرين خاطرهاى كه قرآن كريم از داستان ابراهيم (ع) نقل نموده دعاهايى است كه ابراهيم (ع) در بعضى از سفرها در مكه كرده «5» و آخرين دعايش اين است:
پروردگارا پدر و مادر من و كسانى را كه ايمان آوردهاند در روز حساب بيامرز.
: خداى تعالى در كلام مجيدش ابراهيم را به نيكوترين وجهى ثنا گفته و رنج و محنتى را كه در راه پروردگارش تحمل نموده بود، به بهترين بيانى ستوده و در شصت و چند جا از كتاب عزيزش اسم او را برده، و
(1) سوره بقره آيه 126 و سوره ابراهيم آيه 35- 41 (2) سوره بقره آيه 127- 129 و سوره آل عمران آيه 96- 97 (3) سوره حج آيه 26- 30 (4) سوره صافات آيه 101- 107 (5) سوره ابراهيم آيه 35- 41