صفحه‌ى 535
مؤلف: در اين معنا چند روايت آمده است.
در كافى به سند خود از حلبى از امام صادق (ع) روايت كرده كه گفت: من از آن حضرت پرسيدم آن مسجدى كه بر اساس تقوى بنا نهاده شده كدام مسجد بود، حضرت فرمود: مسجد قبا بود «1».
مؤلف: اين روايت را عياشى «2» در تفسير خود آورده، و نيز در كافى به سند خود از معاوية بن عمار از امام صادق (ع) در اين معنا روايتى آمده است «3». و در الدر المنثور به چند طريق از رسول خدا (ص) روايت كرده كه فرموده" مقصود از آن مسجد اين مسجد من است" «4» و ليكن اين حرف مخالف با ظاهر آيه و مخصوصا با جمله" فِيهِ رِجالٌ ..."
است، براى اينكه گفتار در اين آيه در مقايسه ميان دو مسجد قبا و ضرار، و قياس ميان اهالى آن دو است، وقتى زمينه كلام اين باشد، آيه چه ربطى مىتواند با مسجد الرسول داشته باشد.
و در تفسير عياشى از حلبى از امام صادق (ع) روايت كرده كه گفت: من از قول خداى تعالى كه فرموده:" فِيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا" پرسش نمودم كه آنها چه كسانى هستند؟ فرمود كسانيند كه با آب استنجاء مىكنند، آن گاه فرمود: اين آيه در باره اهل قبا نازل شده است «5».
و در مجمع البيان در تفسير آيه مورد بحث گفته است: دوست مىدارند كه مخرج بول و غائط خود را با آب شستشو كنند، و اين معنا از دو سيد بزرگوار امام باقر و امام صادق (ع) روايت شده. و از رسول خدا (ص) روايت شده كه آن حضرت از مردم محله قبا پرسيدند مگر شما در طهارت خود چه مىكنيد كه خداى تعالى طهارت شما را ستوده؟ گفتند: ما اثر غائط را با آب شستشو مىدهيم. فرمود: خداوند در باره شما فرموده:
" وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ" «6».
و نيز در مجمع البيان در باره قرائت جمله" إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ" گفته است: يعقوب و سهل" الى أن" قرائت كردهاند كه در اين صورت" الى" را حرف جر دانستهاند، و اين قرائت حسن، قتاده، جحدرى و جماعتى ديگر است، و برقى اين قرائت را از امام صادق (ع) روايت كرده است «7».
(1) فروع كافى ج 3 ص 296 ح 2 (2) تفسير عياشى ج 2 ص 111 ح 135 (3) فروع كافى ج 4 ص 560 ح 1 (4) الدر المنثور ج 3 ص 277 (5) تفسير عياشى ج 2 ص 112 ح 137 (6) مجمع البيان ج 5 ص 73 (7) مجمع البيان ج 5 ص 70