ترجمه تفسیر المیزان

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

جلد 10 -صفحه : 573/ 112
نمايش فراداده

پس، دقت نظر در اين حقايق معناى ملك خداى تعالى نسبت به آسمانها و زمين را براى دانش‏پژوه متدبر روشن مى‏سازد و نيز روشن مى‏سازد كه لازمه اين چنين مالكيت اين است كه وعده او حق و غير قابل ترديد باشد، و ترديد آن به جز جهل به مقام خداى تعالى هيچ انگيزه‏اى نداشته باشد. و به همين جهت خداى تعالى در آيه مورد بحث نخست فرموده:" أَلا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ" و آن گاه اضافه كرده كه:" وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ"

و در آخر، يعنى در يك آيه ديگر در بيان مالكيت خود و ذكر نمونه‏اى از آن فرموده:" هُوَ يُحيِي وَ يُمِيتُ- او زنده مى‏كند و مى‏ميراند". " هُوَ يُحيِي وَ يُمِيتُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ" در اين جمله بر مطلب آيه قبلى كه راجع به مالكيت خداى تعالى نسبت به نوع انسان بود احتجاج و استدلال شده است. گويا مى‏فرمايد: تمامى امور شما انسانها از زندگى، مرگ و برگشتتان به سوى خداى تعالى به خدا مربوط است و با اين حال چگونه مى‏توانيد بگوئيد: ملك خداى تعالى نيستند؟

بحث روايتى

دو روايت در ذيل آيات گذشته مربوط به عذاب‏

در تفسير قمى است كه در روايت ابى الجارود از امام باقر (ع) آمده كه در معناى آيه" قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَتاكُمْ عَذابُهُ بَياتاً" فرموده: يعنى عذاب او در شب و يا در روز بر شما نازل شود" ما ذا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ" پس اين عذابى است كه در آخر الزمان بر فاسقان اهل قبله كه منكر نزول عذاب بر خود هستند نازل خواهد شد. «1»