ترجمه تفسیر المیزان

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

جلد 13 -صفحه : 558/ 543
نمايش فراداده

مؤيد اين معنا سياق آيه:" حَتَّى إِذا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَ مَأْجُوجُ وَ هُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُونَ" است كه خبر از هجوم ياجوج و ماجوج مى‏دهد و اسمى از سد نمى‏برد.

البته كلمه" دك" يك معناى ديگر نيز دارد، و آن عبارت از دفن است كه در صحاح گفته:" دككت الركى" اين است كه من چاه را با خاك دفن كردم «1». و باز معناى ديگرى دارد، و آن اين است كه كوه به صورت تلهاى خاك در آيد، كه باز در صحاح گفته:

" تدكدكت الجبال" يعنى كوه‏ها تلهايى از خاك شدند، و مفرد آن" دكاء" مى‏آيد «2». بنا بر اين ممكن است احتمال دهيم كه سد ذو القرنين كه از بناهاى عهد قديم است به وسيله بادهاى شديد در زمين دفن شده باشد، و يا سيلهاى مهيب آب‏رفتهايى جديد پديد آورده و باعث وسعت درياها شده در نتيجه سد مزبور غرق شده باشد كه براى بدست آوردن اينگونه حوادث جوى بايد به علم ژئولوژى مراجعه كرد. پس ديگر جاى اشكالى باقى نمى‏ماند، و ليكن با همه اين احوال وجه قبلى موجه‏تر است- و خدا بهتر مى‏داند.

(1 و 2) صحاح، ج 4، ص 1584.