" فَذَرْهُمْ فِي غَمْرَتِهِمْ حَتَّى حِينٍ" در مفردات مى‏گويد:" غمرة" آب زياد است كه بستر آن پيدا نباشد، و اين چنين آبى مثل شده براى جهالتى كه صاحبش را فرا گرفته باشد «1». در اين آيه تهديدى است به عذاب. قبلا هم اشاره شد كه يكى از سنت‏هاى خداى تعالى مجازات به عذاب بعد از تكذيب رسالت است، و اگر كلمه" حين" را نكره آورده براى اشاره به اين است كه عذاب موعود ناگهانى و بى خبر مى‏رسد.

بحث روايتى: (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته)

در نهج البلاغه فرموده: اى مردم! خداوند شما را از اينكه به شما جور كند ايمنى داده، ولى از اينكه امتحانتان كند ايمنى نداده و حتما امتحانتان مى‏كند، هم چنان كه فرموده:" إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ وَ إِنْ كُنَّا لَمُبْتَلِينَ" «2».

و در تفسير قمى در روايت ابى الجارود، از امام باقر (ع) آمده كه در تفسير" فَجَعَلْناهُمْ غُثاءً" فرموده:" غثاء" گياهان خشكيده و پوسيده است «3».

و در همان كتاب در ذيل جمله" إِلى‏ رَبْوَةٍ ذاتِ قَرارٍ وَ مَعِينٍ" گفته كه امام فرموده:

مقصود از" ربوة" شهر حيره، و مقصود از" ذاتِ قَرارٍ وَ مَعِينٍ" شهر كوفه است «4».

و در مجمع البيان در ذيل جمله" آوَيْناهُما إِلى‏ رَبْوَةٍ ذاتِ قَرارٍ وَ مَعِينٍ" نقل مى‏كند كه گفته شده: حيره كوفه و پيرامون آن است. و مقصود از" قرار" مسجد كوفه، و از" معين" آب فرات است. و گوينده مطلب را به امام باقر و صادق (ع) نسبت داده «5».

مؤلف: در الدر المنثور «6» هم از ابن عساكر، از ابى امامه، از رسول خدا (ص) روايت آورده كه فرموده:" ربوة" دمشق شام است. و نيز از ابن عساكر و غير او، از مرة بهزى، روايت كرده كه رسول خدا (ص) فرموده:" ربوة" رملة است. و همه اين روايات سهمى از ضعف دارند.

(1) مفردات راغب، ماده" غمر".

(2) نهج البلاغه صبحى صالح، ص 150 خطبه 103.

(3 و 4) تفسير قمى، ج 2، ص 91.

(5) مجمع البيان، ج 7، ص 108.

(6) الدر المنثور، ج 5، ص 10.