اين چند آيه، فصل دوم از آيات سوره است كه در آن خداى سبحان پيامبر خود را از در تعظيم و تكريم چنين معرفى مىكند كه او را به عنوان شاهد و مبشر و نذير فرستاده، اطاعت او اطاعت خدا، و بيعت با او بيعت با خدا است. فصل اول سوره در اين مقام بود كه بر پيامبر خود منت بگذارد به اينكه فتح و مغفرت و اتمام نعمت و هدايت و نصرت ارزانيش داشته، و بر مؤمنين منت بگذارد به اينكه سكينت را بر دلهايشان افكنده، و در نتيجه داخل بهشتشان مىكند، و نيز مشركين و منافقين را تهديد كند به غضب و لعنت و آتش.
" إِنَّا أَرْسَلْناكَ شاهِداً وَ مُبَشِّراً وَ نَذِيراً"
مراد از شاهد بودن آن جناب، شهادتش بر اعمال امت، يعنى بر ايمان و كفر و عمل صالح و طالح آنها است. و مساله شهادت رسول خدا (ص) در قرآن كريم مكرر آمده، و قبلا بحث مفصل پيرامون معناى اين شهادت گذشت، و گفتيم كه مراد از آن شهادت حمل در دنيا است، و اما اداء شهادتها جايش در آخرت است. و مبشر بودن آن جناب به اين بود كه افراد با ايمان و با تقوى را به قرب خدا و ثواب جزيل او بشارت مىداد. و نذير بودنش بدين جهت بود كه كفار و اعراض كنندگان را به عذاب دردناك خدا انذار و تخويف مىكرد.
" لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُعَزِّرُوهُ وَ تُوَقِّرُوهُ وَ تُسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلًا"
در قرائت مشهور همه فعلهاى چهارگانه با" تاء" كه علامت خطاب است قرائت شده.
و در قرائت ابن كثير و ابو عمرو با" ياء" كه علامت غيبت است قرائت شده، و قرائت اين دو با سياق مناسبتر است «1».
و به هر حال لام در جمله" لتؤمنوا" لام تعليل است، مىفرمايد:
اگر ما تو را به عنوان شاهد و مبشر و نذير فرستاديم براى اين بود كه به خدا و رسولش ايمان بياوريد.
(و بنا بر قرائت دوم: ايمان بياورند).
و" تعزير" كه مصدر" تعزروه" است- به طورى كه گفتهاند «2»- به معناى نصرت است. و" توقير" كه مصدر" توقروه" است به معناى تعظيم است، هم چنان كه در جاى ديگر فرموده:" ما لَكُمْ لا تَرْجُونَ لِلَّهِ وَقاراً" «3»، و ظاهرا ضميرهايى كه در سه فعل آيه آمده همه به خداى تعالى برمىگردد. و معناى آيه اين است كه: ما تو را به عنوان شاهد و مبشر و نذير فرستاديم تا مردم به خدا و رسولش ايمان آورند، و او را با دست و زبان يارى كنند و تعظيم و تسبيح- كه منظور تسبيح در نماز است- بنمايند هم در بامدادان و هم در عصر.
(1 و 2) مجمع البيان، ج 9، ص 112. (3) چرا براى خدا وقارى اميد نمىداريد. سوره نوح، آيه 13.