اين آيات مؤمنين را به ايمان به خدا و رسول او و به جهاد در راه خدا دعوت نموده، و آنان را به مغفرت و جنت در آخرت، و نصرت و فتح در دنيا وعدهاى جميل مىدهد، و ايشان را دعوت مىكند به اينكه نسبت به وعده نصرت خدا و تاييد او اعتماد كنند.
اين دو معنايى كه گفتيم غرض نهايى سوره است، و مطالبى كه در آيات قبلى بود جنبه زمينهچينى براى اين دو معنا را داشت.
" يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ" استفهام در اين آيه جنبه پيشنهادى را دارد كه در معناى امر است.
كلمه" تجارة"- به طورى كه راغب گفته- به معناى تصرف در سرمايه به منظور به دست آوردن سود است، و در كلام عرب به غير از اين كلمه هيچ كلمهاى نيست كه بعد از حرف" تا" حرف" جيم" آمده باشد «1».
در اين آيه شريفه ايمان و جهاد تجارت به حساب آمده كه سرمايهاش جان آدمى، و ربح آن نجات از عذاب دردناك است، و آيه شريفه در معناى اين آيه است:
" إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ ...
فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بايَعْتُمْ بِهِ" «2».
خداى عز و جل با نكره آوردن كلمه" تجارة" آن را بزرگ داشته.
فرمود: " شما را به تجارتى راه بنمايم" يعنى به تجارتى مهم و عظيم و جليل القدر.
و در بيان ربح آن هم كه همان نجات از عذاب است، بيان نكرد چه عذابى است، و فرمود" عذابى" تا بفهماند آن قدر بزرگ است كه در بيان نمىگنجد.
(1) مفردات راغب، ماده" تجارة". (2) خداى عز و جل از مؤمنين جان و مالشان را به اين بها خريد كه بهشت از آن آنان باشد، و به همين جهت است كه در راه خدا كارزار مىكنند، مىكشند و كشته مىشوند ... پس بشارتتان باد به اين معاملهاى كه كرديد. سوره توبه، آيه 111.