احاديث علم

چنان كه اشاره كرديم، پيامبر صلي الله عليه و آله افزون بر زعامت سياسى، مرجعيّت فكرى امّت را نيز به عهده دارد. بديهى است كه امّت، در گذرگاه زندگانى، با ده‏ها گره فكرى، فردى و اجتماعى رو به رو مى‏شود. چه كسى بايد اين گره‏ها را بگشايد و ناپيداها را در برابر ديد جامعه بنهد؟ چه كسى بايد آيات الهى را تفسير كند و آموزه‏هاى دين را بدانان بنمايانَد؟ پيامبر خدا كه آيينش را جاودانه شمرده است، مرجعيّت فكرى و علمى فرداى امّت را در روزى كه خود در ميان امّت نيست، به چه كسى وا نهاده است؟

احاديث نبوى بسيارى كه در منابع كهن پراكنده‏اند و از جمله، حديث شكوهمند: «من شهر دانشم و على، دروازه آن»، نشانگر اين است كه پيامبر خدا، اين جايگاه بلند را براى على عليه السلام رقم زده است.

افزون بر اين‏كه على عليه السلام خود، جوشش شگفتى از درون براى دريافتن و فراگرفتن داشت، پيامبر صلي الله عليه و آله نيز علاقه شگرفى به آكنده ساختن جان وى از حقايق ربّانى داشت. پيامبر صلي الله عليه و آله با جمله: «من شهر دانشم و على، دروازه آن. پس، هر كس قصد ورود به شهر را دارد، از دروازه‏اش بيايد»، نشان داد كه دانش راستين در على عليه السلام است و نه جز او. ¹ پيامبر صلي الله عليه و آله در آخرين لحظات عمرش، على عليه السلام را فرا مى‏خوانَد و اسرار دانش خويش را به آن بزرگوار مى‏نمايانَد. پس از آن است كه على عليه السلام مى‏فرمايد:

ر.ك: ج 10، ص 19 (اهتمام فراوان پيامبر به آموزش على). نيز، ر.ك: نفحات الأزهار: ج 10

و 11 و 12.