از جمله احاديث مهم و شايان تدبّر و توجّه درباره چارهانديشى براى آينده امّت، احاديثى هستند كه تعداد جانشينان پيامبر خدا را مطرح مىسازند. اين احاديث كه فراوانْ نقل شده و با طرق مختلف و در نقلهاى گونهگون و صحيح آمدهاند، 1 نشان مىدهند كه خلفاى پيامبر خدا دوازده نفرند. يكى از نقلها چنين است:
اين دين، برقرار مىماند تا اينكه قيامت برپا شود و تا دوازده خليفه بر شما فرمان برانند كه همگى آنان از قريشاند. 2 و نقل ديگرى از آن، بدينگونه است:
جابر بن سمره مىگويد: با پدرم نزد پيامبر صلي الله عليه و آله بودم. شنيدم كه پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: «پس از من، دوازده جانشين خواهند بود». سپس صدايش را آهسته كرد. به پدرم گفتم: آنچه آهسته فرمود، چه بود؟ گفت: پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: «همگى از بنىهاشماند». 3 و در نقلى ديگر:
پس از من، دوازده نفر اميرند. 4 با اين گفتهها، پيامبر خدا چه چيزى را نشان داده است؟ آيا از واقعيّتى كه رخ خواهد داد، سخن گفته است، يا از حقيقتى كه بايد باشد؟ آيا جانشينان خود را در
1 - براى نمونه بنگريد: صحيح مسلم: 3 / 1451
باب 33 (الناس تبع لقريش والخلافة فى قريش). نيز، ر.ك: المعجم الكبير:
2/ 195 ـ 199 وص 232، اهل بيت در قرآن و حديث: 1 / 91 (بخش يكم،
فصل پنجم)، إحقاق الحقّ: 13 / 1 ـ 48. 2 - صحيح مسلم: 3 /
1453 / 1822. 3 - ينابيع المودّة: 3 / 290 / 4. 4 - سنن الترمذى: 4 / 501 / 2223.