1349.شرح نهج البلاغةـ اين سخنرانى را كلبى به صورت روايتى مرفوع، به ابوصالح نسبت داده و او از ابن عبّاس نقل كرده است ـ: على عليه السلام ، در دومين روز بيعت خود، در مدينه سخنرانى كرد و فرمود:
«هان، اى مردم! هر زمينى كه عثمان در تيول كسى درآورده، و هر ثروتى از ثروتهاى خدا كه بخشيده است، به بيتالمال، باز خواهد گشت؛ چرا كه حقوق ديرين راچيزى باطل نسازد. اگر اين ثروتها را بيابم كه با آن، زنان به تزويج درآمده، و [يا] در شهرها پراكنده شدهاند، هر آينه، آن را به جاى نخستين بازگردانم؛ چرا كه در عدالت، گشايش است؛ و آنكه عدالت بر او تنگ باشد، ستم بر او تنگتر خواهد بود».
تفسير اين سخن، چنين است: اگر براى كارگزار، اداره امور بر پايه عدل، دشوار باشد، در ستم، دشوارتر خواهد بود؛ چرا كه ستمگر، در مظانّ آن است كه از ستم، منع و باز داشته شود.
كلبى گويد: [على عليه السلام ] سپس فرمان داد تا تمام سلاحهايى كه در خانه عثمان بود و از آن عليه مسلمانان استفاده مىشد، گردآورى شود و فرمان داد شترهاى زكات را كه در خانه او بود، گردآورى كنند. نيز فرمان داد شمشير و سپرش ضبط گردد و فرمان داد متعرّض اسلحههايى كه با آنها با مسلمانان نبرد نگردد، نشوند؛ چنانكه از ضبط ثروتهاى او در خانهاش و جاهاى ديگر، خوددارى گردد. نيز فرمان داد ثروتهايى را كه عثمان واگذار كرده، هرجا و نزد هركس يافت شد، برگردانده شود.
خبر اين رفتار، به عمرو بن عاص رسيد. او در سرزمين اَيله از منطقه شام بود و به هنگام هجوم مردم بر عثمان، وارد اين سرزمين شده بود. [از آنجا] به معاويه نامه نوشت: هرچه مىخواهى، انجام بده. فرزند ابوطالب، تو را از ثروتهايت جدا