امام على عليه السلام ، در كنار تأكيد بر سياست تشنجزدايى و حركت به سوى حياتى مسالمتآميز و مصالحه با دشمن، به هوشيارى و حزمانديشى در برابر دشمن نيز تأكيد مىكرد. امام، بر اين نكته پاى مىفشرد كه مؤمنان، نبايد دشمن را خُرد بشمارند و بويژه در برابر دشمنانى كه دشمنى خود را اظهار نمىكنند، بايد نهايت هوشيارى را معمول دارند و آمادگى لازم را براى برخورد و رويارويى در زمانِ مناسب، و هنگام بروز و ظهور حوادث، هرگز از دست ندهند و بدانند كه اگر آنها در خواب فراموشى فرو روند، دشمن، هرگز غافل نخواهد ماند.
امام على عليه السلام در حكومتخود، در برابر متخلّفان ومخالفان، هرگز به رعبآفرينى و وحشتگسترى توسّل نمىجست. آن بزرگوار، حتى در برخورد با عوامل ضدّ امنيتى نيز از سياست رعب و وحشت و خشونتهاى غير قانونى بهره نمىگرفت. امام، هرگز بر اساس گمان و تخمين و احتمال با مردمان برخورد نمىكرد و هرگز پيش از وقوع جُرم، متّهمان و مظنونان به اقدامات ضد امنيتى را عقوبت نمىكرد.
نظامحكومتعلى عليه السلام ، متّكى به قانونْ بود ودر همه جوانب، قانونبودكهحكومت مىكرد، نه اراده فرد. بدينسان، او درآموزههايش، به قانونگرايىو محوريت قانون، بسى تأكيد مىكرد. چنين بود كه در نظام حكومت او نه تنها شكنجه متّهمان و مظنونان به اقدامات ناروا ممنوع بود، كه مجرمان نيز شكنجه نمىشدند و به مجرم نيز هرگز اهانت نمىشد و اگر كسى مجرم شناخته مىشد، تنها و تنها به مقتضاى قانون، مجازات مىگشت، و اگر مجرى قانون، عمداً و يا سهواً، در اجراى حكم از مرز قانونْ تجاوز مىكرد، قصاص مىشد. چنين بود كه چون دريافت قنبر، سه