افزون بر آنچه آمد، امام، سياستهايى را در پيش گرفته و شيوههايى از تعامل را بر شمرده است كه بايد حاكمان، در برخورد با دولتها، ملّتها و ديگر كشورها، بدان توجّه كنند. اين حقايق را از لا به لاى سخنان زرّين امام و نيز با تأمّل در سيره آن بزرگوار، مىتوان به دست آورد:
رعايت حقوق انسانها با هر انديشه و تفكّرى و براى آنها حقوق انسانى قائل شدن، در برخوردها و رويارويى با ديگران، عزّتمدارى را پيشه خود ساختن، و در برقرارى پيوند با دولتها و ارتباط با ملّتها از هر گونه پيوند و ارتباط عزّتسوز، تن زدن و هرگز تن به ذلّت ندادن، بر سياست تشنجزدايى در برخورد با دولتها تأكيد كردن، و در جهت گسترش صلح راستين و زندگى مسالمتآميز آميخته به عزّتْ حركت كردن، جلوگيرى از دشمنتراشى، و براى تصحيح انديشه و رفتار دشمن، مايه گذاشتن (استصلاح العدو)، به پيمانهاىِ گونهگونْ وفادار ماندن، و در حفظ حقوق ديگران، امانتدارى را پاس داشتن، در حوزه فرهنگ، از دانش و علوم ديگرانْ بهره گرفتن و از فرايند دانش بشرى بهره جستن، و با اين همه، بر سياست استقلال فرهنگى تأكيد كردن، و هشدار دادن در جهت هضم نشدن در فرهنگهاىِ شركآلود و ناشايسته، و سرانجام، در فرهنگها در نگريستن و بِه گزينى كردن و...
افزون بر اينها حقايقى در سخنان مختلف على عليه السلام آمده است كه در زمينه ارتباطهاى جهانى، حقايقى بس روشنگر دارد و آموزههايى از اين دست را ذيل عنوان «گوناگون» آوردهايم .
آنچه تا بدين جا آورديم، نگاهى بود گذرا به محتواى فصولى كه در جهت تبيين