بود. به جاى بدگويى بگوييد: «بار خدايا! خون ما و آنان را حفظ كن، و بين ما و آنان را آشتى ده، و از گمراهى هدايتشان كن تا هر كه حق را نمىشناسد، آن را باز شناسد، و هر كه به گمراهى و تجاوزْ سخن مىگويد، از آن، باز ايستد». 1
4515.وقعة صِفّين ـ به نقل از عبد اللّه بن شريك ـ: حُجْر بن عَدى و عمرو بن حَمِق، لعن و بيزارى از اهل شام را آشكارا بيان مىكردند. على عليه السلام كسى را نزد آنان فرستاد كه از آنچه او شنيده، باز ايستند. آنان به نزد على عليه السلام آمدند و گفتند: اى اميرمؤمنان! آيا ما بر حق نيستيم؟
فرمود: «چرا».
گفتند: آنان بر باطل نيستند؟
فرمود: «چرا».
گفتند: پس چرا ما را از بدگويى آنان، منع مىكنى؟
فرمود: «براى شما دوست نداشتم كه لعنكننده و بدگو باشيد كه بد گوييد و بيزارى بجوييد؛ ولى اگر كارهاى بد آنان را بيان كنيد و بگوييد كه از جمله روشهاى آنان، چنين و چنين است و از جمله كارهايشان چنين و چنين است، در سخن، درستتر خواهد بود و در توجيه، بليغتر خواهد بود، و اگر به جاى لعن فرستادن بر آنان و بيزارى جُستن از آنان بگوييد: "بار خدايا! خون ما و آنان را حفظ كن، و بين ما و آنان را آشتى ده، و آنان را از گمراهىشان هدايت كن تا آن كس كه حق را نمىشناسد، آن را باز شناسد، و آن كس كه به گمراهى و تجاوزْ لب مىگشايد، از آن باز ايستد"، براى من دوستداشتنىتر و براى شما بهتر خواهد بود».
گفتند: اى اميرمؤمنان! پندت را مىپذيريم و با ادب تو، خود را مؤدّب مىكنيم. 2
1 - نهجالبلاغة: خطبه 206، بحارالأنوار:
32/561/466. 2 -
وقعة صفّين: 103. نيز، ر. ك: الأخبار الطوال: 165.