زنا نمي كند ، يعني هر كس كه زنا كند و عفت ديگري را پايمال نمايد خودش غيرت ندارد . تعبير ديگر در اين زمينه كلمه " حريت " است ، حريت و آزادي و آزادگي. اميرالمؤمنين مي فرمايد : لا تكن عبد غيرك و قد جعلك الله حرا . بنده ديگري مباش زيرا خدا تو را آزاد آفريده است . تعبيراتي هم درباره " كرامت نفس " است ،مثل : من كرمت عليه نفسه هانت عليه شهواته ( 1 ) . آن كسي كه نفس خود را بزرگ احساس كند شهوات نمي تواند بر او مسلط شود . حضرت هادي مي فرمايد : من هانت عليه نفسه فلا تأمن شره ( 2 ) . بترس از آن آدمي كه خودش نزد خود خوار است ، يعني پيش خود احساس شرف نمي كند .

آيا تناقض است ؟

تمام اينها تعبيراتي است كه نوعي توجه دادن به " خود " است . از طرفي در خود تعليمات اسلامي ، تعليمات ديگري مي بينيم كه آنها را بيشتر از اينها مي شناسيم و نقطه مقابل اينها تلقي مي شوند . مثلا وقتي مي گوئيم عزت نفس ، پس با تواضع چه كنيم ؟ ! مگر تواضع غير از تذلل است ؟ ! اگر بناست كه عزت نفس خود را حفظ كنيم پس نبايد متواضع باشيم ! آيا عزت نفس بر ضد تواضع است يا نه ؟ همچنين است علو نفس . مي بينيم در قرآن از يك طرف مي فرمايد : و انتم الاعلون ان كنتم مؤمنين ولي در جاي ديگر اراده علو را مذمت

1. نهج البلاغه ، حكمت . 441 .

2. تحف العقول ، ص . 512 .