«فوز الاكبر»، «سياسة الملك» و «تهذيب الاخلاق» طراحى و ارائه كرده است. در سرتاسر تحقيق كوشش شده تا اين فرضيه به محك آزمون گذاشته شود و انديشه سياسى مسكويه از اين زاويه بازسازى و به سامان شود. روش تحقيق، ابتدا بر توصيف و سپس بر تحليل قرار داده شده است. در اثناى تحقيق، نگرشهاى ديگران درباره انديشه مسكويه از نظر دور نمانده، اما تلاش شد كه محور، ارزيابى و تحليل آثار خود ايشان باشد؛ بنابراين، تحقيق حاضر بدون هيچ واسطهاى برگرفته از انديشه مسكويه است، همچنانكه پيش از اين در مورد انديشه سياسى فارابى چنين تحقيقى به عمل آمد.
كتاب حاضر در پنج فصل و يك مقدّمه و خاتمه تنظيم شده است. در فصل آغازين، از زندگى و زمانه معلم ثالث به اختصار سخن رفته است.
فصل دوم به اجتماع و سياست اختصاص يافته و تلاش شده تا ماهيت اجتماع و منشأ حيات اجتماعى از زواياى مختلف بررسى شود تا معلوم گردد كه آيا انسانها مدنى بالطبعاند، يا ضرورتهاى زندگى، اجتماع را بر آنها تحميل ساخته است و يا آنكه به دليل عدم تطابق با طبيعت و وجود كاستىهاى فراوان و يا براى تحصيل سعادت و فضيلت آن را برگزيدهاند. با اين بيان، بحث انواع اجتماعات سياسى به تفصيل مطرح شده است.
فصل سوم متكفل بيان مقام سياست نزد معلم ثالث است. با بررسى مفهوم سياست و جايگاه آن در منظومه فكرى او، نسبت آن با شريعت و اخلاق و تاريخ و فلسفه بررسى شده است.
فصل چهارم به بيان اهميت و جايگاه دولت و حكومت در انديشه مسكويه پرداخته است. با بررسى مفهوم دولت از منظر رهيافتهاى فلسفى، سياسى و حقوقى، عناصر چهارگانه آن مشخص شده و در نهايت، بحث بر عنصر حكومت