مى‏باشد. به كسى كه او را دشمن مى‏دارد ستم نمى‏كند و در باره كسى كه او را دوست مى‏دارد گناه نمى‏كند. پيش از آنكه براى حق گواه آورده شود به حق اعتراف مى‏كند. كسى را به لقب‏هاى زشت نمى‏خواند و به همسايه زيان نمى‏رساند و در مصائب ديگران شادى نمى‏كند. در باطل وارد نمى‏گردد و از حق خارج نمى‏شود. خودش از ناحيه خويش در زحمت و مردم از دست او راحتند. دورى او از اشخاص بر اساس زهد و پاكى، و نزديكى او به آشنايان از جهت خوش‏خوئى و مهربانى است.

دورى او توأم با خودخواهى و بزرگى نيست و نزديكيش بر اثر مكر و نيرنگ نمى‏باشد.

منافقان

قسمتى از خطبه‏اى است كه امام (عليه السلام) در ضمن آن منافقان را توصيف مى‏كند: به رنگهاى گوناگون و حالات مختلف در مى‏آيند(1) در هر راهى براى آنان به خاك افتاده‏اى مى‏باشد(2) و نزد هر دلى واسطه‏اى دارند و در هر اندوهى اشكها مى‏ريزند(3) ستايش يكديگر را بهم وام داده و

(1). يعنى به انواع گوناگون سخن مى‏گويند و بر يك عقيده استوار نيستند.

(2). يعنى چه بسيار افرادى كه فريب داده و آنان را به هلاكت افكنده‏اند.

(3). يعنى هر وقت بخواهند خود را به گريه مى‏اندازند.