علي(عليه‌السلام) خزينه علوم

علي(عليه‌السلام) كه كون جامع و داراي همه نشئات وجودي است، در مرتبه نورانيت و ولايت كليّه كه حقيقت امامت اوست، به عنايت الهي مسلّط بر همه عوالم هستي است و چيزي از احاطه علمي آن حضرت(عليه‌السلام) مخفي نمي‏ماند.

به عبارت ديگر، تمام حوادث بزرگ و كوچك نظام هستي، حتي پلك زدن انسان‏ها، قيام و قعودشان، افتادن برگي از درخت و... در معرض ديد اوست و چيزي به نام زمان گذشته، حال و آينده براي وي مطرح نيست، ليكن وقتي آن حضرت(عليه‌السلام) به مرحله ماده و عالم طبيعت، يعني مرحله ناقص مي‏رسد، مانند ديگران است؛ بدين معنا كه شايد چيزي را نخواهد بداند و از سيطره علم كنوني او خارج باشد. البته فرق او با ديگران اين است كه ديگران به آن خزانه بي‏پايان راهي ندارند. لذا ممكن است دلشان بخواهد چيزي را بدانند، ولي نتوانند، امّا صاحب ولايت كلّيه كه كليددار و خازن آن خزانه بي‏پايان است، هر چه را كه بخواهد مي‏تواند بداند.

از اين‏رو، در روايات آمده است: «إنّ الإمام إذا شاء أن يعلم علم»[1]. بدين ترتيب آن حضرت(عليه‌السلام) مظهر علم بي‏پايان اِلهي است؛ يعني همان‏طور كه چيزي از حيطه علم بي‏پايان خدا مخفي نمي‏ماند؛ (وَاعْلموا أنّ الله بكلّ شي‏ءٍ عليم)[2]، (والله يعلم ما في السموات وما في الأرض والله بكلّ شي‏ءٍ عليم)[3] و (ألاإنّه بكلّ شي‏ءٍ محيط)[4]، گستره علم علي(عليه‌السلام) نيز همه موجودات نظام هستي را دربر مي‏گيرد.

بايد توجه داشت كه علم اِلهي استقلالي بوده، با جاي ديگري مرتبط نيست، اما علم آن حضرت(عليه‌السلام) تبعي و عرضي است و به منبع لايزال علم اِلهي مرتبط است و اساساً اگر تعليم خداوند و اتصال به علم بي‏پايان او نباشد، علي(عليه‌السلام) نيز مساوي ديگران خواهد بود.

[1] ـ اصول كافي، ج1، ص852.

[2] ـ سوره بقره، آيه 231.

[3] ـ سوره حجرات، آيه 16.

[4] ـ سوره فصلت، آيه 54.