براي تحقق ولايت در انسان، همچنان كه بايد اسباب و شرايط آن را فراهم كرد، بايد موانع آن را نيز شناخت و در جهت زدودن آن تلاش و كوشش كرد تا با رفع موانع به حقيقت ولايت دست يافت. آن موانع عبارت است از گرايش به دنيا و انجام گناه.
يكي از موانع بزرگ تحقق ولايت در انسان، گرايش به عالم طبيعت و دنيا است. قرآن درباره كساني كه از آيات الهي برخوردار بودند، ولي نتوانستند از اين فيض الهي بهرهبرداري كنند و در نتيجه گمراه شده و از ولايت الهي بيبهره ماندند، ميفرمايد:
(واتلُ عليهم نبأ الذي ءاتيناه اياتنا فانسلخ منها فاتبعه الشيطان فكان من الغاوين * ولو شئنا لرفعناه بها ولكنّه أخلد إلي الأرض واتّبع هواه فمثله كمثل الكلب إن تحمل عليه يلهث أو تتركه يلهث)[1].
بر آنها بخوان سرگذشت آن عابد بنياسرائيل را كه ما آيات خود را به او اعطا كرديم، اما او بر اثر گرايش به طبيعت و اخلاد به زمين از پوشش آيات ما خارج و گرفتار ظلمت شد، و شيطان از پي او درآمد و از گمراهان شد. اگر ما ميخواستيم، ميتوانستيم او را بالا ببريم، اما هر كس بايد با اختيار خود و با فكر و انديشه خود به كمال برسد، نه با ترفيع درجه اجباري، اما او به پستي گراييد و از هواي نفس پيروي كرد، مَثَل او همچون سگ است كه اگر به او حمله كني، دهانش را باز و زبانش را بيرون ميآورد و اگر او را به حال خود واگذاري، باز هم همين كار را ميكند، گويا چنان تشنه دنياپرستي است كه هرگز سيراب نميشود.
[1] ـ سوره اعراف، آيات 176 ـ 175.