امير مؤمنان(عليه‌السلام) به اخوت ايماني تصريح كرده، ميفرمايد:
«إنّما أنتم إخوان علي دين الله ما فرّق بينكم إلّاخبث السرائر و سوء الضمائر»؛ شما براساس دين خدا باهم برادريد. چيزي جز دشمني درون و بدي نيّت شما را از هم پراكنده نكرده است[1].
نخستين شعار رسول اكرمصلي الله عليه و آله و سلم هنگام ورود به مدينه و پيش از ساختن مسجد و پرداختن به امور عمراني، اُخوت و برادري ديني بود. آن حضرتصلي الله عليه و آله و سلم مسلمانان را دو به دو در راه خدا برادر يكديگر كرد؛ «اخي النبيّصلي الله عليه و آله و سلم بين أصحابه من المهاجرين و الأنصار أخوين أخوين»[2]، و با ايجاد عقد اخوت ميان مسلمانان و بين خود و حضرت اميرالمؤمنين(عليهماالسلام) و نيز ميان دو قبيله «اُوس» و «خزرج»، اتحاد و هماهنگي را تحقق بخشيد.
شعار وحدت، هم در آغاز تأسيس حكومت اسلام مطرح شد و هم هنگام استحكام حكومت اسلامي در مدينه، و هم پس از فتح مكه و تفوّق مسلمانان بر شبه جزيره عربستان، چنانكه پيامبر اكرمصلي الله عليه و آله و سلم در حجّة الوادع از حفظ وحدت سخن به ميان آورد و فرمود: «المسلمون إخوة تتكافي دمائهم يسعي بذمّتهم أدناهم وهم يد علي من سواهم»[3]؛ مسلمانان با هم برادرند و خونهايشان همسان يكديگر است و خون هيچكس ارزشمندتر از خون ديگري نيست.
همانطور كه برادران نسبي پدر نسبي دارند، برادران ايماني نيز پدر ايماني خواهند داشت كه همان رسول خدا و امير مؤمنان(عليهماالسلام) است. بر همين اساس پيامبر خود و حضرت علي(عليهماالسلام) را دو پدر امت اسلامي معرفي كرد؛ «أنا وعلي أبوا هذه الاُمة»[4]. پس از تبيين حوزه اتّحاد اسلامي، نوبت به توضيح محور اين اتحاد ميرسد، زيرا اتحاد اسلامي بايد در حول محور مشخص، صحيح و حق باشد.
[1] ـ نهجالبلاغه، خطبه 113. [2] ـ بحارالأنوار، ج38، ص336. [3] ـ همان، ج67، ص242. [4] ـ همان، ج16، ص95.