فصل سوم: تصوير شخصيت على عليه السلام در نهج البلاغه

يك بعد ديگر از ابعاد ارزش و اهميت نهج البلاغه ترسيم شخصيت اميرالمؤمنين عليه الصلاه والسلام است؛ چيزى كه ما امروز به آن كمال احتياج را داريم.

اميرالمؤمنين على عليه السلام اين چهره ى ناشناخته، اين انسان والا، اين نمونه ى كامل مسلمانى كه اسلام مىخواهد انسانها آنچنان ساخته بشوند؛ در لابلاى اوراق و سطور نهج البلاغه كاملا شناسايى و تعريف مىشود.

نهج البلاغه در حقيقت كتاب معرفى على بن ابى طالب عليه السلام است. چگونه ممكن است كسى به افقهاى اسرارآميز و شگفت آور، و واديهاى گوناگون معرفتى - كه در نهج البلاغه است - دست نيافته باشد و بتواند آنها را اين گونه زيبا و جذاب ترسيم و توصيف كند.

در نهج البلاغه همه ى ابعاد يك شخصيت والاى انسانى وجود دارد و يك انسان كامل در نهج البلاغه مجسم مىشود و آن انسان كامل، خود اميرالمؤمنين عليه السلام است. و اين نه فقط از باب شناسايى چهره ى اميرالمؤمنين عليه السلام مهم است؛ بلكه از باب شناسايى اسلام و اين كه اسلام چگونه انسانى را مىخواهد بسازد، حايز اهميت است.

امروز بشريت معاصر از ما سؤ ال مىكند: اين اسلامى كه شما از آن دم مىزنيد و فكر مىكنيد رسالت آن جهانى است، در صدد ساختن چگونه انسانى است براى پاسخ چه كسى را بهتر و زيباتر و جامعتر و والاتر از على بن ابى طالب عليه السلام مىتوان نشان داد؟ چهره ى على بن ابيطالب عليه السلام در هيچ جا مانند نهج البلاغه آشكار نمى شود. (32)

در حقيقت نهج البلاغه شخصيت خطى و رسمى اميرالمؤمنين است؛ يعنى على عليه السلام خود نهج البلاغه ى مجسم است و اين يكى ديگر از خصوصيات امير مؤمنان است. به آنچه كه مىگويد عمل مىكند و آنچه را كه مىخواهد در زندگى خود پياده مىكند.

شخصيت اميرالمؤمنين خود، كلمه به كلمه و سطر به سطر تفسير نهج البلاغه و قرآن است؛ لذا شما وقتى نهج البلاغه را مىخوانيد هم تاريخ و زندگى على عليه السلام را دانستيد و هم اسلام را شناختيد. (33)