كاشفى

حسين بن على بيهقى،مشهور به واعظ و متخلص به كاشفى،از علماى معروف ايران كه در فن خطابه تسلط داشته و شعر هم مى سروده است.كتاب معروفش «روضة الشهدا» ست كه در تاريخ خاندان پيامبر و مراثى اهل بيت «ع »است ⁽¹⁾ و مدتها مرثيه خوانان،از كتاب مقتل او مرثيه مى خواندند و به همين جهت به آنان روضه خوان گفته مى شد.به نوشته دهخدا:وى در زمان سلطان حسين بايقرا در هرات و نيشابور،مشغول وعظ و ارشاد بوده و با صوتى خوش و آهنگى دلكش آيات قرآنيه و احاديث نبويه را با عبارت و اشارات لايقه به عرصه بيان مى آورده...در هرات كه مردمانش از اهل سنت و جماعت بوده اند،به شيعيگرى متهم و در سبزوار كه مركز تشيع بوده...به تسنن اشتهار داشته است.

مصنفاتش:

آينه اسكندرى،الاختيارات،اخلاق محسنى،الاربعون حديثا،اسرار قاسمى،الواح القمر،انوار سهيلى،جامع الستين،جواهر الاسرار،روضة الشهدا،و كتابهاى ديگر ⁽²⁾ وى در سال 906 يا 910 در هرات درگذشت.

كام برداشتن با تربت

مستحب است كام نوزادان را با تربت سيد الشهدا«ع »بردارند كه سبب امان است.آشناساختن كام فرزند با خاك شهادت،الهام دهنده پيوند با عاشورا و قداست بخشيدن به حيات نوزاد،در نخستين روزهاى زندگى است.امام صادق «ع »فرمود:«حنكوا اولادكم بتربة الحسين «ع »فانه امان » ⁽³⁾ كام فرزندانتان را با تربت قبر حسين «ع »برداريد ،چرا كه اين،سبب امان او خواهد شد. اين استحباب،نسبت به آب فرات هم وجود دارد و به نوعى چشاندن محبت حسينى و آشنا ساختن سرشت فرزند با مكتب عاشوراست.«تحنيك »و«سغ برداشتن »هم گفته مى شود.بعضى جاها مقدارى از تربت را در آب يا شربت حل مى كنند و به افراد مى دهند تا شفا يابند و متبرك شوند.به اين كار اصطلاحا«تربت نوشانى » مى گويند.

كتابنامه عاشورا

در باره زندگينامه امام حسين «ع »و حادثه عاشورا و شهادت آن حضرت و يارانش، آثاربيشمارى چه بصورت شعر يا نثر،نوشته شده است.علاوه بر ديوانهاى اشعار و نوحه ها، كتبى در باره آن قيام،چه بصورت نقلى و بيان حوادث،چه بشكل تحليلى و بررسيهاى عميق نوشته و چاپ شده است.

در اينجا برخى از كتب ياد شده را در دو بخش عربى و فارسى نام مى بريم:

عربى : ⁽⁴⁾ ائمتنا(ج 1)-على محمد دخيل ابصار العين فى انصار الحسين «ع »-محمد بن طاهر سماوى ابو الشهداء-عباس عقادالامام الحسين «ع »-عبد الله العلائلى الامام الحسين بن على الشهيد-عبد الودود الامين الامام الحسين فى حلة البرفير-سليمان الكتانى انصار الحسين «ع »-محمد على عابدين انصار الحسين «ع »-محمد مهدى شمس الدين اسرار الشهادة-فاضل دربندى بحار الانوار(ج 44-45)-علامه مجلسى ثورة الحسين «ع »-محمد مهدى شمس الدين ثورة الحسين في الوجدان الشعبى-محمد مهدى شمس الدين الحسين، فى طريقه الى الشهادة-على بن الحسين الهاشمى الحسين و بطلة كربلاء-محمد جواد مغينه.

حياة الامام الحسين بن على-باقر شريف القرشى الخصائص الحسينيه-شيخ جعفر شوشترى الدوافع النفسية لانصار الحسين-محمد على عابدين الشهيد و الثورة-هادى المدرس على طريق كربلا-محمد حسين فضل الله عوالم(الامام الحسين)-عبد الله البحرانى العيون العبرى-سيد ابراهيم الميانجى فرسان الهيجاء-ذبيح الله محلاتى فى رحاب ثورة الحسين-احمد زكى تفاحه كتاب العاشوراء-هادى المدرسى اللهوف-سيد بن طاووس مثير الاحزان-ابن نماء حلى مع الحسين فى نهضته-اسد حيدرمقاتل الطالبيين-ابو الفرج اصفهانى مقتل الحسين «ع »-خوارزمى مقتل الحسين-ابى مخنف مقتل الحسين-عبد الرزاق المقرم نفس المهموم-شيخ عباس قمى المنابع النوراء فى وقايع عاشوراء-سيد محمد صادق البحرانى موسوعة كلمات الامام الحسين «ع »-پژوهشكده باقر العلوم «ع » نهضة الحسين-سيد هبة الدين شهرستانى الوثاق الرسمية لثورة الامام الحسين-عبد الكريم الحسينى القزوينى فارسى:

الفباى فكرى امام حسين «ع »-محمد رضا صالحى كرمانى بررسى تاريخ عاشورا-محمد ابراهيم آيتى پرتوى از عظمت حسين «ع »-لطف الله صافى پيشواى شهيدان-سيد رضا صدرچشمه خورشيد-مجموعه مقالات كنگره امام خمينى و فرهنگ عاشوراحسين بن على را بهتر بشناسيم-محمد يزدى حسين،پيشواى انسانها-محمود اكبرزاده حماسه حسينى-شهيد مرتضى مطهرى خون خدا-جواد محدثى درسى كه حسين «ع »به انسانها آموخت-شهيد هاشمى نژادسخنان حسين بن على از مدينه تا كربلا-صادق نجمى سوگنامه آل محمد-محمد محمدى اشتهاردى عنصر شجاعت-خليل كمره اى قمقام زخار-فرهاد ميرزاقيام جاودانه-محمدرضا حكيمى ناسخ التواريخ-سپهرمنتهى الآمال-شيخ عباس قمى منهاج الدموع-قرنى گلپايگانى مطلع الشمس-محمد جواد صاحبى مرثيه اى كه ناسروده ماند-پرويز خرسندالوقايع و الحوادث(محرم)-محمد باقر ملبوبى يك شب و يك روز عاشورا-خليل كمره اى و... ⁽⁵⁾ در يك تقسيم بندى ديگر مى توان همه كتابهاى مربوط به امام حسين «ع »و حادثه كربلارا به انواع زير،فهرست نمود:

1-زندگينامه و شرح حال امام حسين «ع »

2-تحليل حادثه كربلا

3-مقتل و جريانهاى ريز واقعه

4-تحقيقات و تاليفات مستشرقان پيرامون عاشورا

5-منابع مربوط به جغرافياى كربلا و سابقه اش

6-كتب مربوط به بناى حرم و تحولات ساختمانى حائر و حرم حسينى

7-كتابهاى مربوط به مشروعيت يا عدم مشروعيت گريه،نوحه،عزادارى،قمه زنى،زنجيرزنى،مراسم سنتى،شبيه خوانى،توسل و...(چه از سوى خودشيعه يا ديگران)

8-مجموعه هاى شعرى مربوط به امام حسين «ع »

9-مجموعه هاى شعرى مرتبط با عاشورا

10-مجموعه نوحه هاى سينه زنى

11-مجموعه متن تعزيه ها و شبيه خوانى

12-كتابهاى معرفى اصحاب امام حسين «ع »بصورت مجموعه اى

13-كتابهاى تك نگارى پيرامون قهرمان عاشورا(همچون ابوالفضل،على اكبر،مسلم، زينب و...)

14-كتابهاى تك نگارى مربوط به ياران برجسته امام در عاشورا(مثل حبيب،حر،زهير و...)

15-مجموعه هايى كه سخنان امام حسين «ع »و خطبه ها را گردآورى كرده است(مثل موسوعة كلمات الامام الحسين)

16-كتابهاى تحقيقى پيرامون تعزيه و نمايشهاى مذهبى و مرثيه سرايى

1-معارف و معاريف،ج 4،ص 1835.

2-لغت نامه،دهخدا.

3-بحار الانوار،ج 98،ص 124 و 136.

4-اغلب اين كتابها به فارسى ترجمه شده است.

5-پيرامون محورهاى گوناگون عاشورا و حوادث و شخصيتها و موضوعاتش،جزوه «فهرست كتب و موضوعات پيرامون واقعه كربلا»،(از نويسنده)چاپ شده است،ناشر:سازمان تبليغات اسلامى.