شرم (حيا) ، از ويژگىهاى روانى انسان است . اگر اين ويژگى از ميان برود ، حالت پديد آمده ، بىحيايى ناميده مىشود ؛ ولى اگر وجود داشته باشد و در مسير ارزشها به كار گرفته شود ، آن را حيا مىناميم . حال اگر اين ويژگى ، منحرف شود و به جاى اين كه مانعى براى خلافكارىها باشد ، مانع بروز خوبىها و ارزشها گردد ، در اين صورت ، «كمرويى» به وجود مىآيد . بنا بر اين ، كمرويى ، شرمِ آفتزده است .
پرسشى كه در اين جا مطرح مىشود ، اين است كه آفت شرم چيست و چه آفتى است كه اگر به اين ويژگى انسان هجوم آورد ، آن را منحرف مىكند و به جاى آن كه عامل ترقّى و پيشرفت باشد ، به عاملى براى انحطاط تبديل مىشود ؟ بر اساس بررسى ما ، ريشههاى كمرويى ، يا همان عوامل آفتزدگى حيا ، عبارت اند از :
كمرويى ، رابطه تنگاتنگى با جهالت دارد . اين كه انسان به دليل ترس از ديگران ، كارى را كه قبيح مىداند ، انجام دهد و يا كارى را كه درست مىداند ، ترك كند ، نشانه نابخردى است . به همين جهت ، رسول خدا فرموده است :
الحَياءُ حَياءانِ : حَياءُ عَقلٍ وحَياءُ حُمقٍ . فَحَياءُ العَقلِ ، هُوَ العِلمُ وحَياءُ الحُمقِ ،