بعضى ديگر از كلام بلاغت نظام است.
(لما انفذ عبدالله بن العباس) در حينى كه فرستاده عبدالله بن العباس را.
(الى الزبير) به سوى زبير.
(قبل وقوع الحرب يوم الجمل) پيش از واقع شدن جنگ در روز جمل.
(ليستفيئه الى طاعته) تا بازگرداند او را به سوى فرمان خود و او را مطيع خود سازد.
(قال له) فرموده است او را كه: (لا تلقين طلحه) ملاقات مكن با طلحه البته.
(فانك ان تلقه) پس بدرستى كه تو اگر ملاقات كنى با او.
(تجده كالثور) يابى او را همچو گاو عاصى.
(عاقصا قرنه) در حالتى كه پيچيده باشد و كج كرده شاخ خود را بر گرداگرد گوش خود.
در اين كنايت است از تكبر و خشونت و غلظت او.
(يركب الصعب) سوارشده بر دابه سركش بى آرام.
(و يقول هو الذلول) و با وجود اين حال مى گويد كه اين رام است.
كنايه فرموده به اين قول از تهور طلحه در ركوب امور صعبه و چون حال طلحه بر اين منوال است پس با او ملاقات مكن و از صحبت او احتراز كن.
(ولكن الق الزبير) ولكن ملاقات كن با زبير و او را به رفق و مدارا بازگردان.
(فانه الين عريكه) پس به تحقيق كه زبير نرم تر است از روى طبيعت و شكسته تر است از روى نخوت و چون والده زبير صفيه بود كه خواهر ابيطالب و دختر عبدالم طلب از اين جهت آن حضرت فرمود به عبدالله كه چون ملاقات كنى با زبير.
(فقل له) پس بگوى مر او را.
(يقول لك ابن خالك) كه مى گويد تو را پسر خال تو.
(عرفتنى بالحجاز) شناختى تو حقيقت مرا در حجاز.
(و انكرتنى بالعراق) و ناشناختى كردى به آن در عراق.
(فما عدا مما بدا) اين ضرب المثل است از براى كسى كه بكند كارى به اختيار خود و بعد از آن از آن رجوع نمايد و منكر او شود يعنى چه چيز در گذرانيد ترا از بيعت من از آنچه ظاهر شد تو را از امور.
و بعضى گفته اند كه معنا آن است: چه چيز منع نمود و بگردانيد تو را از آنچه ظاهر شد از تو از طاعت و بيعت من.
روايت است از جعفر بن محمد الصادق عليهما الصلوه و السلام كه از پدر بزرگوار خود نقل فرموده و او از پدر عالى مقدار خود كه فرمود از ابن عباس پرسيدم كه زبير بعد از اين پيغام چه جواب داد؟ گفت: جواب داد كه مى خواهم آنچه او مى خواهد يعنى ملك و بلاد و آن بى بنياد تميز نكرده بود ميان حق و ناحق در ميان عباد.
(قال السيد) سيد رضى الدين رضى الله عنه فرموده كه: (هو اول من سمعت منه هذه الكلمه اعنى فماعدا مما بدا) آن حضرت اول كسى بود كه شنيده شد از او اين كلمه يعنى فماعدا مما بدا و قبل از آن حضرت از هيچ كس مسموع نشده اين كلمه رفيع منزلت.