فطرت

مرتضی مطهری

نسخه متنی -صفحه : 93/ 18
نمايش فراداده

مي شود و از آن پرده نشيمن بيرون مي آيد فورا تلاش مي كند كه از جا بلند بشود ، چند بار زمين مي خورد ولي بالاخره بلند مي شود و بلافاصله بدون اينكه مادر ، او را راهنمايي كند سرش را كج مي كند و در زير شكم مادر جستجو مي كند . معلوم است كه در جستجوي پستان مادر است ، و در ظرف يكي دو دقيقه پستان مادر را پيدا مي كند و شروع به مكيدن مي كند . اين [ حالت ] كه كره اسب ، بلند شده دنبال پستان مادر مي رود و زود هم آن را پيدا مي كند چيست ؟ مي گويند اين غريزه حيواني است . غرائز حيوانات بسيار مختلف است . مثلا مورچه در گردآوري آذوقه غريزه خاصي دارد :


  • مور گرد آورد به تابستان تا فراغت بود زمستانش

  • تا فراغت بود زمستانش تا فراغت بود زمستانش

اين حيوان يك وضع عجيبي دارد و حتي براي گردآوردن آذوقه هاي خودش كارهاي خارق العاده اي مي كند كه معلوم نيست ( 1 ) از چه منبعي است و چه ريشه اي دارد . مي گويند گندم را كه جمع مي كند . متوجه است كه اگر گندم سالم باشد بعد مي رويد و به دردش نمي خورد ، لذا گندم را از وسط مي شكافد و آن را مي ميراند براي اينكه ديگر قابل روييدن نباشد ، و بسيار كارهاي عجيب ديگري كه اين حيوان مي كند . اينها چيست ؟ ما مي گوييم اينها " غريزه " است . غريزه ، كاري است نيمه آگاهانه كه هم مي توان گفت آگاهانه است و هم مي توان گفت آگاهانه نيست ، يك حالت خيلي مبهمي است .


  • همچو ميل كودكان با مادران سر ميل خود نداند در لبان

  • سر ميل خود نداند در لبان سر ميل خود نداند در لبان

از يك طرف به دليل اينكه ميل است يك حالت آگاهانه است . " ميل " يك حالت رواني اي است كه انسان به خود ميل يك نوع

1. " معلوم نيست " يعني نظريات مختلف است .