عبادت آنها كمر بستهايد؟ «انبياء:
51- 52- اين آيات ترجمه يك بخش از احوال اين پيامبر بزرگ است و از آنها سه مطلب بدست ميآيد.
يكى اينكه خداوند بابراهيم- عليه السّلام رشد و درك عنايت فرمود و او بزودى دريافت كه پرستش بتها باطل و عارى از حقيقت است. آنچه نمىبيند و نمىفهمد و نميگويد و لا يضرّ و لا ينفع است چگونه قابل پرستش تواند بود؟ لذا بآن مردم ميگفت:
آيا اينها آنگاه كه ميخوانيد ميشنوند؟
يا بشما نفعى يا ضررى ميرسانند؟
«شعراء: 73 اين بود كه با بت پرستى به مبارزه برخاست.
دوّم اينكه: ابراهيم عليه السّلام و بت پرستان در وجود خالق توافق داشتند و اختلاف در اين بود كه آفتاب و ماه و ستارگان و بتها در تدبير و اداره عالم تأثيرى دارند يا نه؟ ابراهيم عليه السّلام ميخواست اثبات كند كه تدبير عالم مثل خلقت آن، هر دو كار خداست اين مطلب از «إِنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ» و از «أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُمْ بِاللَّهِ» آشكارا فهميده ميشود. اگر بخدا عقيده نداشتند گفتن اينكه: بخدا شريك قرار ميدهيد معنى نداشت. آنحضرت ميخواست بفهماند تا خلق و امر را از خدا بدانند و آنها زير بار نميرفتند لذاست كه ميفرمود «آنكه مرا آفريد هم او هدايتم ميكند. او اطعامم ميكند و سيرابم ميگرداند و چون مريض شوم شفايم مىبخشد و اوست كه مرا ميميراند و سپس زندهام ميكند و از او انتظار دارم كه روز جزا گناهم را ببخشد «شعراء: 78- 82.
اينها براى آنست كه اثبات كند: تدبير و گرداندن كارهاى جهان مثل آفريدن، كار خالق است و در نتيجه پرستش و عبادت نيز خاصّ اوست.
و از اينكه مشركين و يا لا اقلّ بسيارى از آنها بوجود خدا عقيده داشتند، و اختلاف بر سر تأثير بتها و اجسام طبيعى ديگر (البتّه تأثير اجسام