قاموس قرآن

سیدعلی اکبر قرشی

جلد 6 -صفحه : 324/ 287
نمايش فراداده

مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ أَ فَتَتَّخِذُونَهُ وَ ذُرِّيَّتَهُ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِي وَ هُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ ...

كهف: 50. ولى راجع بذرّيّه، ملائكه خبرى در قرآن و غيره نيست.

4- شيطان چنانكه آيه فوق صريح است از جنّ بود كه از امر خدا بيرون رفت ولى در جائى تصريح نشده كه او از ملائكه بود مگر استثناء در آيات سجده ملائكه و جمله منقول از نهج البلاغه كه بررسى خواهد شد.

5- در آيه فوق هست كه وَ هُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ يعنى شيطان و ذرّيّه‏اش دشمن بشراند امّا چنانكه ميدانيم ملائكه دوست بشراند و بآدم سجده كرده‏اند و بر آدميان چنانكه گذشت استغفار ميكنند و شفاعت خواهند كرد.

6- در باره جنّ آمده: وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ اعراف: 179. رَبَّنا أَرِنَا الَّذَيْنِ أَضَلَّانا مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ فصلّت: 29. ولى اضلال و جهنّمى بودن در باره ملائكه نيامده است.

7- جنّ با انسان دو موجود مكلّف زمين و دوش بدوش انسان در هدايت و ضلالت و غيره است چنانكه در «جنّ» گذشت ولى راجع بملك چنين چيزها را سراغ نداريم.

تنها چيزيكه در باره ملك بودن ابليس داريم ظهور استثناء در آيات وَ إِذْ قُلْنا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ است كه در صورت متصل بودن ميرساند ابليس از ملائكه بود. ولى ميشود گفت كه چون جنّ با ملائكه از بعضى جهات هم سنخ‏اند و ابليس با ملائكه بود خطاب جمع در اثر تغليب بر او هم شامل بود و او فهميد كه او هم داخل در خطاب است لذا در جواب ما مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ نگفت: خدايا مرا امر نكردى دستور فقط براى ملائكه بود بلكه مأموريّت خويش را مسلّم گرفت و استكبار كرد.

و امّا جمله نهج البلاغه كه در فصل «عصمت ملائكه» ذكر شد و در «بلس»