مبانی اخلاق اسلامی

روايتى در كتاب مواعظ العدديه در ذيل عدد چهار ذكر شده است كه چهار گروه بدون حساب به جهنم مىروند.

رسول خدا (صلّى الله عليه وآله وسلّم): اَرْبَعَة يُخْرَجُوُنَ مِنَ الْقُبُور وَ يَدْخُلُونَ فى النّار بِغَيْرِ حِسابَ النّائِمُونَ فى الْغَداةِ وَالْغافِلوُنَ فى العَشيَّاتِ وَ الْمانِعُونَ الزَّكوةِ و الْمُصِّرُنَ فى السَيِّئات؛(1)

چهار تن هستند كه از گورها خارج گشته، بدون حساب وارد آتش مىشوند: آنان كه سحرگاهان در خوابند و شامگاهان در غفلت به سر مىبرند و جلو زكات دادن را مىگيرند و بر گناهان اصرار مىورزند.

سِتُّةٌ يَدْخُلونَ بِغَيْرِ النارَ حِسابِ اَلاْمُراءُ بِالْجَورَ وَ الْعَرَبُ بِالْعَصَبِيَّةِ وَ الدَّهاقينُ بِالكِبْرِ وَ التُّجارُ بِالْكِذْبِ (در روايت ديگرى بِالْخِيانَةِ) وَ الْعُلَماءُ بِالْحَسَدِ وَ الاَْغْنِياا و بِالبُخْلِ؛(2)

شش تن هستند كه بى حساب وارد آتش مىشوند: حاكمان به سبب ظلم و جور، عرب به دليل تعصب، كدخدايان به سبب كبر و بزرگ منشى، تاجران به علت دروغ گويى (در روايتى، به دليل خيانت)، عالمان به سبب حسادت و ثروتمندان به علت بخل.

در روايتى نيز آمده است كه مشرك و بت پرست بدون حساب به جهنم مىرود. در احاديثى درباره بهشتيان آمده است كه گروههايى از آنان بدون حساب وارد بهشت مىشوند:

رسول خدا (صلّى الله عليه وآله وسلّم): اِذا كانَ يَوُمَ الْقِيمَةِ اَنْبَتَ اللّه‏ِ لِطائِفَةَ مِنْ اُمَّتى اَجْنَحَةً فَيَطيرُونَ مِنْ قُبُورِهِمْ اِلَى الْجَنانِ يَسْرَحُونَ فيها وَ يَتَنَعَّمُونَ كَيْفَ شاؤُوا فَتَقُولُ لَهُمُ الْمَلائِكَةُ هَلْ رَأَيْتُمْ حِسابا فَيَقُولُونَ ما رَأَيْنا حِسابا

(1). على مشكينى، مواعظ العدديه، ص 119.

(2). متقى هندى، كنز العمال، حديث 44030.