به وجود آورده بود. با وجود آن شرايط، جهتگيرى اكثر مردم به سوى فساد بوده است. مرحوم حاج شيخ و همراهانش قدرت بر دگرگونى محيط و ايجاد يك جوّ سالم نداشتند.
امّا پيامبر گرامى اسلام با نيروى الهى مخصوص خود و با تلاش شبانه روزى و با جنگ و جهاد، توانست محيط آلوده جزيرةالعرب را كه از مفاسد گوناگون اجتماعى، اقتصادى، فرهنگى، عقيدتى و... آكنده بود، به يك محيط سالم اسلامى تبديل كند و انسان هايى چون سلمان فارسى بسازد.
در اين جا مناسب است چند نمونه از انسانهاى شايسته كه مراحلى از علم و عرفان را پيموده و به مقام آدميت نايل گشتهاند (صرف نظر از انبياى الهى و ائمه اطهار) ذكر كنيم.
سلمان در مسير تكامل انسانى، از صفر شروع كرد؛ يعنى از محيط آتشپرستى حركت نمود، و راه پرپيچ و خم و خطرناكى را پشت سر گذاشت تا به بيت رسالت دست يافت. سلمان به قصد رسيدن به حق و وصال به سرچشمه علوم و معارف، از خانه و خانواده خود دست كشيد؛ بيابانها و شهرهاى فراوانى را پشت سر گذاشت. با تلاشهاى پىگير و جهاد با نفس اماّره و صرف تمام وقت در راه رسيدن به كمال، توانست به مقام آدميّت برساند.
سلمان با دست يابى به منبع معارف و استناره از انوار علوم نبوى، خود را به منزلتى رسانيد كه از يك انسان كامل متوقع است؛
مثلاً به سگان مداين فرمان مىدهد پاسدارى شهر مداين را به عهده