قرآن مجيد در آيات متعددى،مؤمنان را به مسارعت در خيرات و پيشى گرفتن ازيكديگر دعوت مى كند،از جمله در آيه 114 سوره آل عمران در توصيف جمعى ازمؤمنان راستين مى فرمايد:«... و يسارعون فى الخيرات و اولئك من الصالحين ،آنهاكسانى هستند كه در انجام كارهاى نيك سرعت كرده و بر يكديگر پيشى مى گيرند و آنها ازصالحانند». و در سوره انبياء آيه 90 در توصيف جمعى از پيامبران بزرگ،مانند«زكريا»و«يحيى »مى فرمايد:«. .. انهم كانوا يسارعون فى الخيرات... ،آنها در كارهاى خير به سرعت اقدام مى كردند و بر ديگران پيشى مى گرفتند». و در آيه 61 سوره مؤمنون،در شرح صفات برجسته مؤمنان آمده است: «اولئك يسارعون فى الخيرات و هم لها سابقون ،آنها در كارهاى نيك به سرعت اقدام مى كنند و ازديگران پيشى مى گيرند.»
در آيه 133 سوره آل عمران،اين مساله به عنوان يك دستور عام خطاب به همه مؤمنان آمده است: «و سارعوا الى مغفرة من ربكم و جنة عرضها السموات و الارض اعدت للمتقين ،شتاب كنيد و پيشى بگيريد براى رسيدن به آمرزش پروردگارتان،در رسيدن به بهشتى كه وسعت آن به اندازه آسمانها و زمين است كه براى پرهيزكاران آماده شده است.» در آيه 148 سوره بقره،همين معنى تحت عنوان مسابقه در خيرات مطرح شده است:«... فاستبقوا الخيرات... ،در نيكيها(و اعمال خير)بر يكديگر سبقت جوييد». بديهى است «مسارعه »در خيرات با مسابقه در خيرات،هر دو اشاره به يك حقيقت دارد و در واقع لازم و ملزوم يكديگرند،زيرا،سبقت جستن بدون سرعت در عمل،امكان پذير نيست و هر كسى سريعتر راه را سوى مقصود بپيمايد،بى شك زودتر به مقصود مى رسد. در روايت اسلامى اشارات بسيار پرمعنى و جالبى نسبت به اين موضوع ديده مى شودكه گلچينى از آنها را در ذيل مى آوريم:
1-رسول خدا صلى الله عليه و اله مى فرمايند:«ان الله يحب من الخير ما يعجل،خداوند كار نيكى رادوست دارد كه با سرعت انجام شود.» (35)
2-در حديث ديگرى از امير مؤمنان على عليه السلام آمده است:«بادروا بعمل الخير قبل ان تشغلوا عنه بغيره،در انجام كارهاى نيك سرعت كنيد،پيش از آن كه چيزى شما را به خودمشغول سازد و از آن باز دارد» (36)
3-در احاديث متعددى از امام صادق عليه السلام اين مضمون ديده مى شود:من هم بخيرفليعجله و لا يؤخره،كسى كه تصميم به كار نيكى مى گيرد،بايد در آن شتاب كند و تاخيرنيندازد.» (37)
4-در حديث ديگرى همين معنى به صورت مشروحترى از همان امام بزرگوار نقل شده است: «اذا هم احدكم بخير او صلة فان عن يمينه و شماله شيطانين فليبادر لا يكفاه عن ذلك، هنگامى كه كسى از شما تصميم بر انجام كار خير يا بخشيدن چيزى به كسى گرفت،بايد مواظب باشد كه در طرف راست و چپ او دو شيطان هستند،بنابراين بايد به سرعت اقدام كند،مبادا آن دو شيطان(با وسوسه هاى خود)او را از اين كار باز دارند».
5-امير مؤمنان على عليه السلام مى فرمايند:«ليس من عادة الكرام تاخير الانعام (38) ،تاخير دربخشش از عادت كريمان نيست » 6-امام باقر عليه السلام مى فرمايند:«من هم بشيى ء من الخير فليعجله فان كل شيى ء فيه تاخير فان للشيطان فيه نظرة،كسى كه تصميم بر كار نيكى مى گيرد،بايد شتاب كند،زيرا هرچيزى كه در آن تاخير باشد،شيطان در آن نظر دارد(و با وسوسه هاى خود،تصميم انسان راتضعيف مى كند.»
كوتاه سخن اين كه در برابر كارهاى خير،هميشه موانع و وسوسه هاى شياطين جن وانس وجود دارد،به همين دليل هنگامى كه مقدمات آن فراهم گردد،بايد شتاب كرد،مبادا افراد تنگ نظر،كوتاه فكر و شيطان صفت،سنگهايى در راه آن بيندازند.ضمنا بايدميان سرعت در انجام كار و عجله مذموم كه مربوط به قبل از فراهم شدن مقدمات لازم براى انجام كار است، تفاوت گذاشت. اين سخن را با حديثى از امير مؤمنان على عليه السلام پايان مى دهيم:«لا تؤخر انالة المحتاج الى غد،فانك لا تدرى ما يعرض لك و له فى غد (39) ،كمك به نيازمندان را به فردا ميفكن،زيرا نمى دانى فردا براى تو و براى او چه پيش مى آيد(اى بسا!توان تو از ميان برود،يا نياز او»