اخلاق در قرآن کریم

ناصر مکارم شیرازی

جلد 2 -صفحه : 265/ 240
نمايش فراداده

تفسير و جمع بندى

الگوهاى صبر و اسطوره هاى مقاومت

در ميان پيامبران الهى كه هر يك ويژگى خاصى از فضايل اخلاقى را(به صورت درخشانتر) دارا بودند،حضرت ايوب عليه السلام به عنوان پيامبر صبور شناخته مى شود.اوالگوى «صبر»و مقاومت در برابر مشكلات بود،به همين دليل حالات او در سوره «ص »،موقعى كه مسلمانان در مكه تحت فشار شديد قرار داشتند،به عنوان يك سرمشق بزرگ نازل شد و به مسلمانان درس صبر و استقامت داد. درست است كه نام يا سرگذشت حضرت ايوب عليه السلام در چندين سوره از قرآن آمده است، ولى مشروح تر از همه،در سوره «ص »ديده مى شود كه نخستين آيه مورد بحث ازآيات همان سوره است.در آيه 44 سوره «ص »آمده است:«ما ايوب را شكيبا يافتيم،چه بنده خوبى بود كه بسيار بازگشت كننده به سوى خدا بود، ...انا وجدناه صابرا نعم العبد انه اواب حضرت ايوب عليه السلام به عنوان يك آزمون بزرگ،گرفتار مصائب عظيمى شد تا درجه شكرگزارى او آشكار گردد و به مقام قرب پروردگار نزديكتر شود.

او كه اموال،زراعت و گوسفندان فراوان و فرزندان برومند و لايق و متعدد داشت،در يك آزمون بزرگ،همه چيز،حتى فرزندان خويش را از دست داد و خود نيز به بيمارى شديدى مبتلا شد. آن حضرت چنان بيمار گشت كه از شدت درد به خود مى پيچيد و بدين سان اسير ودربند بستر بيمارى و درد گرديد،ولى هيچ يك از اين امور،از شكر او نسبت به درگاه خداوند نكاست. زخم زبان هاى زيادى از دوست و دشمن شنيد،مصيبتى كه شايد بالاترين مصائب بود،گاهى عباد و راهبان بنى اسرائيل به ديدنش مى آمدند و به صراحت مى گفتند:تو چه گناه عظيمى كرده اى كه به اين عذاب «اليم »گرفتار شده اى؟ولى آن حضرت باز رشته صبر را از كف نمى داد، و چشمه زلال شكر و سپاس الهى را به كفران و ناشكرى آلوده نمى ساخت.تنها كارى كه كرد اين بود كه بعد از مدتى طولانى به پيشگاه خداوند عرض كرد:«بار پروردگارا!شيطان مرا به رنج و عذاب افكند(و انتظار گشايش تنها از تو دارم)، و اذكر عبدنا ايوب اذ نادى ربه انى مسنى الشيطان بنصب و عذاب »

هنگامى كه اين پيامبر عظيم الشان تمام مراحل اين آزمايش بزرگ را پشت سرگذاشت و با كوهى از صبر و استقامت در برابر مصائب بزرگ ايستادگى كرد،و شيطان راشرمنده تر و مايوس تر ساخت،درهاى رحمت الهى به روى او گشوده شد و نه تنها اموال و فرزندانش به لطف الهى به او بازگشت،بلكه افزون تر از آن نصيبش و از همه مهمتر،به مقام پرافتخار «نعم العبد انه اواب رسيد. و به گفته «ابن مسعود»مفسر و قارى معروف:«اين افتخار را براى خود در تاريخ بشريت ثبت كرد كه سر سلسله صابران تا روز قيامت خواهد بود،راس الصابرين الى يوم القيامة » (3)