هنگامى كه ابراهيم،فرزند پيامبر صلى الله عليه و اله آخرين لحظات عمر خود را سپرى مى كرد،پيامبر صلى الله عليه و اله او را دردامان خود نهاد و گفت:فرزندم!نمى توانم در برابر تقديرات الهى كارى براى تو انجام دهم،اين سخن را گفت و اشك از چشمانش سرازير شد، «عبد الرحمن بن عوف »حاضر بود و عرض كرد:اى رسول خدا!گريه مى كنى،مگر ما را از گريه نهى نكرده ايد؟حضرت صلى الله عليه و اله فرمودند:من شما را از نوحه گرى جاهلانه،از دو صداى احمقانه و فاجرانه نهى كردم،نخست،داد و فرياد آميخته با لهو و لعب وآهنگ هاى شيطانى،هنگامى كه نعمت هاست،و ديگر،فريادهاى هنگام مصيبت،خراشيدن صورت،چاك كردن گريبان و نغمه هاى شيطانى است،ولى آنچه را از من ديدى،عاطفه و رحمت است و هر كسى كه عاطفه و رحم نداشته باشد،رحم نخواهد شد...سپس به فرزندش خطاب كردند:
«و انا بك لمحزونون تبكى العين و يدمع القلب و لا نقول ما يسخط الرب عز و جل،ما به خاطر تو غمگين هستيم،چشم مى گريد و قلب اشك مى ريزد،ولى چيزى كه خداوند متعال را به خشم آورد،نمى گويم ». (65)
گاهى ممكن است انسان از خود بى خود شود،فرياد بكشد و گريبان چاك كند يا اين كه اظهار بى تابى نموده و لطمه بر خويش زند كه اگر در حد معقول و معمول آن براى ايجاد هيجان عمومى و بسيج عواطف در برابر دشمنان باشد،ضرورى به نظر مى رسد،پس حساب موارد استثنايى كه در حالات بعضى از بزرگان ديده مى شود،بايد جدا كرد.
اين سخن را با حديث ديگرى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و اله به پايان مى بريم:«النياحة عمل الجاهلية،نوحه گرى از اعمال جاهليت است » (66)
منظور از نوحه گرى در اين جا،عزادارى و يا ذكر مصيبت و گريستن و عزادارى فردى يا دسته جمعى نيست،بلكه اشاره به كارى دارد كه در زمان جاهليت،ميان عرب رايج بوده كه اگر عزيزى از دنيا مى رفت،زنان نوحه گر حرفه اى را دعوت مى كردند.
آنها نيز با داد و ناله و فريادها مصنوعى،اوصاف دروغ و مبالغه هاى بى معنى در باره شخص از دست رفته،ذكر مى كردند و گاه لباس هاى خود را پاره كرده و بر سر و صورت مى زدند،و با اين اعمال ناهنجار،فضاى عزاى او را گرم مى كردند.
پايان جلد دوم
خداوندا!تو خوب مى دانى،اگر ما توفيق پيمودن راه اوليائت را در تهذيب نفس وحسن اخلاق و صفاى باطن نيافته ايم،خواهان و عاشق آن هستيم،ما را بر اين كار موفق دار و در اين راه ما را يارى فرما و به گروه «من انعم الله عليهم »ملحق نما و همراه وهمدم «و حسن اولئك رفيقا»كن!
آمين يا رب العالمين