كذلك نسلكه في قلوب المجرمين
ما اينچنين (و از هر طريق ممكن) قرآن را به درون دلهاى مجرمان راه مىدهيم! (12)
Even so do we let it creep into the hearts of the sinners -
(12)(كذلك نسلكه في قلوب المجرمين ):(اينچنين قرآن را در دلهاي مجرمين نفوذ مي دهيم (براي اتمام حجت ))، يعني همانطور كه در برابر رسالت الهي ،مردم آن را رد كرده و انكار و استهزاء مي نمودند ما نيز اين ذكر قرآن را در دلهاي اين گنهكاران نفوذ داده و وارد مي كنيم تا حجت بر آنها تمام شود.
همين نحو ما سلوك ميد هيم ا و ر ا د ر قلوب مجر مين ا ختلاف شد بين مفسر ين د ر مر جع ضمير نسلكه بسيا ري گفتند مر جع آن قر آ نست كهذ كر با شد كه د ر آ يه قبل ا شا ره شده بو د كه فر مو د: ا نا نحن نز لنا ا لذ كر يعني آ يات قر آن ر ا گو شز د آ نها ميكنيم و مطا لب ا و ر ا د ر قلب آ نها و ا ر د ميكنيم و ا ين تفسير از جها تي بعيد ميا يدز ير ا ا و لا با كلمه كذ ا لك منا سبت ند ا ر د, و ثا نيا سلوك د ر قلوب ا ختصاص بمجر مين ند ا ر د ا لبته د ر قلوب مؤ منين بهتر و بيشتر و ا ر د ميشو د, و ثا لثا با آ يات د يگر منا فات د ا ر د كه ميفر ما يد: لهم قلوب لا يفقهون بها و لهم ا عين لا يبصر ون بها و لهم آذ ان لا يسمعون بها ا و لئك كا لا نعام بل هم ا ضل ا و لئك هم ا لغا فلون ا عر اف آ يه178. و بعضي گفتند مر جع ا ستهز اء ا ست عقو بت لكفر هم ا ينهم منا سبت ند ا ر د كه خد ا و ند د ر قلب آ نها سلوك د هد ا ستهز اء با نبياء ر ا, و آ نچه بنظر مير سد و ا لله ا لعا لم ا ينكه همان معا مله كه با كفا ر د و ره ا نبياء سلف كر د يم با مجر مينز مان حضرت ر سا لت ميكنيم چنا نچه ميفر ما يد: و جعلنا قلو بهم قا سيت ا لا يت ما ئده آ يه16 و نيز ميفر ما يد: و نذ ر هم في طغيا نهم يعمهون ا نعام آ يه110 و ميفر ما يد: ا لله يستهزي بهم و يمد هم في طغيا نهم يعمهون بقره آ يه14 و غير ا ينها و مكر ر گفته ا يم كه هيچ فعلي د ر خا رج حتي ا فعا ل ا ختيا ر يه عبا د تحقق پيد ا نميكند تا مو ا فق با مشيت حق نبا شد و ا ين مو جب جبر نميشو د ,ز ير ا معني ا ين نيست كه چون مشيت حق تعلق گر فته آ نها بجا ميا و ر ند تا جبر لازم آ يد بلكه بعكس ا ست چون خد ا و ند ميد ا نست كه آ نها با ختيا ر كفر و شر و معصيت ميكنند مشيت تعلق گر فت تا عقو بت آ نهاز يا د تر و عذ اب آ نها سخت تر گر د د سنستد ر جهم من حيث لا يعلمون ا عر اف آ يه181 كذ ا لك يعني همان نحو يكه با مستهز ئين بر سل قبل از تو كر د يم از مهلت د ا دن و و ا گذ ا ر دن و قسا وت قلب و ا ستد ر اج و غير ا ينها با قلوب مستهز ئين بتو ميكنيم نسلكه في قلوب ا لمجر مين همان كفا ر و مشر كين هستند كه پيغمبر ا كر مر ا ا ستهز اء ميكر د ند و اذ يت مينمو د ند.