عَرَفَتٍ: «عرفات» نام سرزميني معروف در حدود 20 كيلومتري جنوب شرقي مكه مكرمه است. حجگزاران از زوال روز عرفه (نهم ذيحجّه) تا غروب در اين سرزمين وقوف مي‌كنند.[1]
واژه عرفات، اسم علم و در اِعراب، به جمع مؤنّث سالم ملحق است كه نصب آن به كسره است.[2]
يال خروس را بر اثر ارتفاع، «عُرف الديك» گويند. عرفات نيز بر اثر برجستگي و رفعتي كه دارد به اين نام موسوم شده است.[3]
الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ: «مشعر» حرام نام بخشي از محدوده حرم است كه ميان عرفات و منا قرار دارد. مشعر، اسم مكان از «شعور» به معناي ادراك دقيق و احساس لطيف، يا از شعار به معناي علامت است. اين سرزمين به نام «مُزْدَلَفه» و «جَمْع» نيز معروف است.[4]
حرام، به معناي بازداشتن و ممنوعيت است. قرآن كريم بعضي مكانهاي مقدس (مانند مسجد حرام) و زمانهاي داراي حرمت (مانند ماههاي حرام) را با اين وصف آورده و با ممنوع كردن بعضي كارها در اين زمانها و مكانها، حرمت و قداست آنها را گوشزد كرده است. در اينگونه وصفها حرام به معناي محرّم (حرام شده) است.[5]
[1] ـ ر.ك: معجم مقاييس اللغه، ج4، ص282؛ المصباح، ص405، «ع ر ف». طبرسي وجوه متعددي براي نامگذاري آنجا به عرفات ذكر كرده است (مجمع البيان، ج1 ـ 2، ص 525). [2] ـ اعراب القرآن، ص296 ـ 297. [3] ـ التبيان، ج2، ص167. [4] ـ ر.ك: التحقيق، ج6، ص82 ـ 85، «ش ع ر». [5] ـ مفردات، ص229 ـ 230، «ح ر م»؛ مجمع البيان، ج1 ـ 2، ص 419.