مقدمه

قرآن کريم از يک سو، به عنوان پيامي که از طرف خداي متعال به بندگانش فرستاده شده بر تحقق معاد، تاکيد مي کند و آن را وعده حتمي و تخلف ناپذير الهي مي شمارد و بدين ترتيب حجت را بر مردم تمام مي کند، و از سوي ديگر، به دلايل عقلي بر ضروت معاد، اشاره مي کند تا رغبت انسان نسبت به شناخت عقلاني را ارضاء کند و حجت را مضاعف سازد. از اين رو، بيانات قرآني درباره اثبات معاد را به دو بخش، تقسيم مي کنيم و در هر بخش به ذکر نمونه اي از آيات مربوط مي پردازيم.

وعده حتمي الهي

قرآن کريم، برپايي قيامت و زنده شدن همه انسانها در جهان آخرت را امري ترديدناپذير دانسته مي فرمايد: «ان الساعة آتية لاريب فيها.» (1) و آن را وعده اي راستين و تخلف ناپذير شمرده مي فرمايد: «بلي وعدا عليه حقا» (2) و بارها بر تحقق آن، قسم ياد کرده و از جمله مي فرمايد: «قل بلي و ربي لتبعثن و لتنبون بما عملتم و ذلک علي الله يسير». (3)

1. غافر/59، و نيز رجوع کنيد به: آل عمران/9،25، نساء/87، انعام/12، کهف/21، حج/7، شوري/7، جاثيه/26 و 32.
2. نحل/38 و نيز رجوع کنيد به: آل عمران/9،191، نساء/122، يونس/4،55، کهف/21، انبياء/103، فرقان/16، لقمان/9،33، فاطر،/5، زمر/20، نجم/47، جاثيه/32، احقاف/17.
3. تغابن/7، و نيز رجوع کنيد به: يونس/53، سباء/3.