« واليل اذا يغشي، والنهار اذا تجلي؛ سوگند به شب چون پرده افكند،سوگند به روز چون جلوه‌گري آغازد».
« والضحي واليل اذا سجي؛ سوگند به روشنايي روز، سوگند به شب چون آرام گيرد».
چنانچه گفتيم، خداوند به دو پديده شب و روز؛ به شب آن هنگام كه گسترده مي‌گردد و همه چيز را غرق تاريكي ميسازد و به روز در آن هنگام كه تجلي يافته و همه چيز ظاهر و آشكار مي‌گردد،سوگند ياد كرده و معارف و معرفتهي حقيقي و مهمي را بيان نموده است. چند نوع از محوريت‌هاي اين معارف عبارتند از:
1ـ در شب نشانه‌هاي روشني كه بر ربوبيت و حكمت و علم خالق آنان و عنايت او نسبت به مخلوقاتش دلالت دارد وجود دارد.
2ـ صلابتها و عظمتهاي سوگند پشتوانه‌اي براي تأكيد بر « نبوت» رسول اكرم(ص) ميباشد.
3ـ اشاره به تسليم آسمان و زمين در برابر خداوند براي خطاب به انسان و القاي خشوع در قلب او.
4ـ انتقال پي در پي شب و روز مصداقي بارز براي انتقال حالت پي در پي در انسان (طبقاً عن طبق) و به طور كلي اشاره به اينكه جهان هستي در حال تغيير و تحول است.
5ـشب و روز از بزرگترين نعمت‌هاي الهي است چنانچه اگر تنها يكي از آن دو بود هستي و حيت مختل ميگشت.
6ـ با سوگندهاي با عظمت به مخلوقات عظيم«خورشيد، ماه ، شب، ...» بيان ميدارد تنها راه رسيدن به سعادت و رستگاري جاويد «تزكيه نفس » است .
7ـ انسان كوششهاي پراكنده دارد و براي سعادت نياز به هدايت رهبر و راهنمايي دارد تا از ضلالت به هدايت درآيد .