«و فيها يصف اصحابه بصفّين حين طال منعهم له من قتال اهل الشام»
«در اين خطبه امام (عليه السلام) حال ياران خود را، در آن هنگام كه آنها براى مدتى طولانى امام (عليه السلام) را از جنگ با شاميان نهى مىكردند، توضيح مىدهد».
در مورد اين كه امام (عليه السلام) در چه زمانى اين خطبه را ايراد فرمود و ناظر به كدام حادثه است در ميان مفسّران نهج البلاغه گفتگوى زيادى است.
نويسنده «مصادر نهج البلاغه» مىنويسد: هنگامى كه «عمرو بن عاص» بر مصر غلبه يافت و نماينده امام (عليه السلام) «محمد بن ابى بكر» را به شهادت رسانيد گروهى از آن حضرت خواستند كه نظر خود را در مورد خلفاى پيشين بيان دارد، امام در جواب آنها فرمود: آيا از فتنه گريهاى «عمروعاص» فارغ شده ايد كه چنين سؤالى را طرح مىكنيد در حالى كه مصر را از شما گرفته اند و شيعيان مرا به شهادت رسانده اند، سپس فرمود: به زودى نامه اى خواهم نوشت و پاسخ سؤال شما را در آن خواهم
1 ـ سند خطبه: نويسنده «مصادر نهج البلاغه» عقيده دارد كه اين خطبه بخشى از خطبه 26 مىباشد و آن را با خطبه 30 و 54 و 78 مجموعاً يك خطبه مىداند كه امام (عليه السلام) آن را در خانه خويش در حضور جماعتى ايراد فرمود سپس دستور داد تا آن را بنويسند و براى ساير مسلمانان نيز نقل كنند. نامبرده در ذيل خطبه 26 ضمن اشاره به اين مطالب مىنويسد: از جمله كسانى كه قبل از سيد رضى آن را نقل كرده اند «ثقفى» در «الغارات» و طبرى در «المسترشد» است و همچنين مرحوم «كلينى» در «الرسائل» به نقل از «كشف المحجّة» «سيد بن طاووس» و نيز «ابن قتيبه» در «الامامة و السياسة». (مصادر نهج البلاغه ج 1/ ص 390).