‌صفحه‌ى 413

بخش اوّل

أَيَّتُهَا النُّفُوسُ الْمُخْتَلِفَةُ، والْقُلُوبُ الْمُتَشَتِّتَةُ، الشَّاهِدَةُ أَبْدَانُهُمْ، والْغَائِبَةُ عَنْهُمْ عُقُولُهُمْ، أَظْأَرُكُمْ عَلَى الْحَقِّ وَأَنْتُمْ تَنْفِرُونَ عَنْهُ نُفُورَ الْمِعْزَى مِنْ وَعْوَعَةِ الاَْسَدِ! هَيْهَاتَ أَنْ أَطْلَعَ بِكُمْ سَرَارَ الْعَدْلِ، أَوْ أُقِيمَ اعْوِجَاجَ الْحَقِّ.

ترجمه

اى ارواح پر اختلاف! واى دل هاى پراكنده! شما كه بدنهايتان حاضر و ظاهر است، وعقلهايتان پوشيده و پنهان! من پيوسته شما را متوجه حق مىسازم ولى شما از آن فرار مىكنيد همچون بزهايى كه از غرّش شير مىگريزند! هيهات كه من بتوانم به وسيله شما ظلمت و تاريكى را از چهره عدالت برگيرم يا كژى حق را راست نمايم.

شرح و تفسير

شما ياران خوبى نيستيد!

از حوادث دردناك تاريخ اسلام، اين است كه پيشواى آگاه و مدير و مدبّرى همچون على (عليه السلام) گرفتار گروهى از مردم نادان، هواپرست، پراكنده و متشتّت شد كه ابزار بسيار بدى براى اقامه حكومت حق و عدالت بودند و از آغاز كتاب تاكنون در خطبه هاى مختلف نهج البلاغه ديديم كه امام (عليه السلام) سخت از اين معنا ناراحت و گله مند است و از طرق مختلف براى درمان اين بيماريهاى اخلاقى آنان تلاش مىكند.