‌صفحه‌ى 22

است كه از آسمان فرو مىفرستيم و به وسيله آن گياهان، سر به هم مىآورند امّا چيزى نمى گذرد كه خشك مىشود و بادها آنها را به هر سو پراكنده مىسازد، و خداوند بر همه چيز قادر است».

شرح و تفسير

دنياى فريبكار!

امام (عليه السلام) در اين بخش از خطبه نخست همگان را از دنياى فانى و فريبنده بر حذر مىدارد و سپس با ذكر هيجده وصف درباره دنيا و فريبندگى آن، ماهيّت واقعى آن را كاملاً بر ملا مىسازد، مىفرمايد:

«امّا بعد (از حمد و ثناى الهى) شما را از دنيا بر حذر مىدارم، چرا كه ظاهرش شيرين و با طراوت، و در لابه لاى شهوات پيچيده شده، به خاطر نقد بودنش جلب توجه مىكند و با اين كه مواهب آن ناچيز است دل ها را به سوى خود مىكشاند، آمال و آرزوهاى دنيا پرستان را در خود جمع كرده و خودرا به آن آراسته، و زيور فريب به خود پوشانده است» (أَمَّا بَعْدُ فَإنِّي اُحَذِّرُكُمُ الدُّنْيَا، فَإنَّهَا حُلْوَةٌ خَضِرَةٌ، حُفَّتْ بالشَّهَواتِ وتحَبَّبتْ بِالْعاجِلَةِ وَ رَاقَتْ (1) بالْقَليْلِ وَ تَحَلَّتْ باْلآمالِ وَتَزَيَّنَتْ بِاْلغُرُورِ).

امام (عليه السلام) فريبندگى دنيا را از اين نظر مىداند كه ظاهرش شيرين و با طراوت است و انواع شهوات گردا گرد آن را فرا گرفته و چون نقد و آماده است، محبوب دل هاست (و اين است معناى تَحَبَّبَتْ بِالْعاجِلَةِ).

تعبير «راقَتْ بِالْقَلِيلِ» اشاره به اين است كه دنيا متاع اندك خودرا چنان تزيين مىكند كه دل هاى دنياپرستان را مجذوب خود مىسازد.

1. «راقَتْ» از مادّه «روق» (بر وزن ذوق) به معنى سرور ساختن و در شگفتى فرو بردن است.