پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام)

‌صفحه‌ى 526

عَطَفُوا الْهُدَى عَلَى الْهَوَى، وَيَعْطِفُ الرَّأْيَ عَلَى الْقُرْآنِ إذَا عَطَفُوا الْقُرْآنَ عَلَى الرَّأْيِ).

آيا اين دو جمله داراى يك مفهوم و يك محتواست و در واقع تاكيد يكديگر است يا اين كه جمله اوّل اشاره به هدايتهاى عقلانى و جمله دوّم ناظر به هدايتهاى قرآنى است

معنى دوّم صحيح تر به نظر مىرسد، يعنى در آن روز كه مردم به خاطر هواپرستى منطق عقل و هدايتهاى خردمندانه را به فراموشى سپرده اند، پرده هاى هواپرستى را كنار مىزند و هدايتهاى عقلانى را حاكم مىكند، و آن روز كه توجيه گران براى رسيدن به خواسته هاى نادرست خويش قرآن را از طريق تفسير به رأى برخواسته هاى خويش تطبيق مىكنند او فرمان وحى را معيار سنجش و برنامه كار خويش قرار مىدهد و تفسير به رأى و توجيه گرى را كنار مىزند.

اگر درست دقت كنيم ريشه همه بدبختى ها همين دو چيز است: حاكم كردن هواى نفس بر عقل و تطبيق خواسته هاى دل بر آيات قرآن از طريق تفسير به رأى، و اگر اين دو از ميان برود جادّه براى رسيدن به حكومت عدل الهى هموار مىگردد.

تمام مسائلى كه دامان مسلمين را از آغاز تاكنون گرفته بخاطر همين دو انحراف است و طريق اصلاح نيز اصلاح همين دو مىباشد.