پیام امام امیرالمؤمنین (علیه السلام)

‌صفحه‌ى 117

آسمان بلند مىشود در حالى كه به خاطر از دست رفتن روزها و هفته ها و ماه و سال، كمتر تأسف مىخورند و اين عجيب است. و اين كه مىبينيم امام (عليه السلام) در اين خطبه و خطبه هاى ديگر بارها روى اين مطلب يا شبيه آن تأكيد مىكند به همين خاطر است.

در حديثى از امام سجاد (عليه السلام) مىخوانيم كه شخصى نزد آن حضرت آمد و از وضع زندگى خود شكايت كرد (گويا گرفتار زرق و برق دنيا بود) امام (عليه السلام) فرمود: «بيچاره فرزندان آدم، در هر روز گرفتار سه مصيبت مىشوند كه هيچ كدام مايه عبرت آنها نمى شود، حال آن كه اگر عبرت مىگرفتند مصائب دنيا بر آنها آسان مىشد، مصيبت اوّل اين كه هر روز كه مىگذرد بخشى از عمر آنها كم مىشود (ولى به آن تأسف نمى خورند) و اگر مقدارى از مالش كم شود غمگين مىگردد در حالى كه درهم (و دينار) جانشين دارد ولى عمر هرگز برنمى گردد. دوّم اين است كه هر روز از رزق خود استفاده مىكنند رزقى كه اگر حلال باشد بايد حساب آن را پس بدهد و اگر حرام باشد كيفر مىبينند. سپس فرمود مصيبت سوّم از اينها بزرگتر است عرض كردند، مصيبت سوّم چيست فرمود: «مَا مِنْ يَوْم يُمِسي إلاّ وَقَدْ دَنَا مِنَ الآخِرَةِ مَرْحَلَةً لاَ يَدْرِي عَلَى الجَنَّةِ أَمْ عَلَى النّارِ; هر روز كه غروب مىشود يك منزل به آخرت نزديكتر شده اند ونمى دانند به بهشت نزديكتر شده اند يا به دوزخ» (1).

در پايان خطبه با استفاده از يكى از آيات قرآن، همه مخاطبان خودرا چنين اندرز مىدهد; مىفرمايد: «بنابراين، آن چنان كه شايسته است تقواى الهى پيشه كنيد، و كارى كنيد كه جز با ايمان از دنيا نرويد» (فَاتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ، وَلاَ تَمُوتُنَّ إلاَّ وَأَنْتُمْ مُسْلِمُونَ).

1. بحار الأنوار، جلد 75، صفحه 160.